Analisti politik Davor Gjenero mendon se është mbyllur dialogu Zagrebit me Beogradin në nivel kryeminisash deri në përfundim të mandatit të kryeministrit kroat të Zoran Milanoviç.
Vendimin e Tribunalit të Hagës për lirimin e përkohshëm të akuzuarit për krime lufte Vojislav Sheshel e konsideron si zhgënjyes, ndërsa ministren e Jashtme kroate Vesna Pusiç e sheh si politikane e cila e kupton funksionimin e Bashkimit Evropian, ndërsa të njëjtën gjë, siç thotë ai, kryeministri Milanoviç dhe presidenti Ivo Josipoviç nuk e shohin si të tillë.
Gjenero vlerëson se Serbia është në kufirin midis anëtarësimit në BE dhe lidhjen politike me Rusinë, raporton korrespondenti Anadolu Agency (AA).
Gjenero tha se reagimi i parë pozitiv për Sheshelin u shfaq në Serbi nga ministri Rasim Lajiç, i cili në mënyrë të qartë e konceptoi si “Serbi e Madhe” koncept ky që nuk mbështetet nga administrata aktuale. Nëse kjo deklaratë jepej nga Kryeministri ose Ministri i punëve të jashtme në fillim të krizës, nuk do të ndodhte as gjysma e këtij problemi, pohon Gjenero.
“Për Kroacinë, episod i parë ka përfunduar duke miratuar deklaratën relativisht të qetë parlamentare, të mbështetur nga të gjitha palët, në mënyrë që historia e brendshëm politike me Shesheljin ka përfunduar, nëse nuk ndodh ndonjë përshkallëzim i ri nga ana Serbisë”, tha Gjenero.
“Kryeministri Milanoviç mori duartrokitjet e opinionit të brendshëm për shkak se ai nuk pranoi të shkojë në takimin multilateral në Beograd, që për mua nuk duket veprim i mençur. Një “Burrë shteti” duhet që gjithmonë të hapë derën e dialogut dhe mund të dërgonte një mesazh pozitiv për opinionin në Serbi,” tha Gjenero.
– Serbia mes BE-së dhe Rusisë –
Ai është i mendimit se nuk është mirë, që në anën kroate ka filluar të flitet për kushtëzim shtesë të Serbisë në fazën e negociatave. Ai pretendon se gjithçka është thënë në mënyrë të pakujdesshme dhe se për çështje të tilla asnjëherë nuk flitet publikisht, që të mos krijohet klim e papërshtatshme për negociatat e pranimit.
“Për shkak se sot objektivisht nuk dihet nëse Serbia do të qaset drejet integrimit në BE apo për lidhje politike me Rusinë, një pamje e tillë publike, do ti mundësonte përforcime forcave serbe që janë kundër evropianizimit, që është edhe interes politik kroat, dhe jo një vrimë gjeo-strategjike në Ballkan,” tha Gjenero, duke shtuar se Kroacia nuk ka interes që të bllokojë negociatat e anëtarësimit dhe të ndërlikonte rrugëtimin e Serbisë drejt BE-së.
Sipas tij, as çështja kroate e demarkacionit me Serbinë në lumin Danub nuk do të jetë pikë bllokimi, sepse nga kjo është marr mësim në rastin me Slloveninë.
“Në Serbi ka dy probleme: njëri është mungesa e reagimit, dhe tjetri është se Serbia sistematikisht konsideron Kroacinë si anëtar i dorës së dytë në BE, që nuk mund të diktoj kushtet e pranimit. Në Serbi besojnë se vendimet politike janë bërë nga Gjermania, Britania dhe ndoshta Italia. Në Serbi nuk kanë kuptuar ende se brenda BE-së sundon parimi i solidaritetit, ku të gjitha anëtarët e BE në rast konflikti, keqkuptimi apo mosmarrëveshje të interesit me jo-anëtar mbajnë anën e vendit anëtar. Në mungesë të kuptuarit të tillë, është bërë interpretimi i rezolutave PE siç u bë nga presidenti Nikoliç”, tha Gjenero.
– Kroacia do të insistojë në çështjet e krimeve të luftës –
Çështjet e krimeve të luftës dhe mbrojtja e pakicave janë çështje mbi të cilat Kroacia do të këmbëngul gjatë negociatave, thotë Gjenero, por jo vetëm Kroacia, por përmes Komisionit Evropian, i cili vepron si agjent i Shteteve Anëtare.
“Dialogu midis Zagrebit dhe Beogradit në nivel qeverie, padyshim nuk do të ndodh deri në fund të mandatit të Milanoviç”, vlerëson analisti politik.
Sipas mendimit ë tij, Pusiç kupton funksionimin e BE, por nuk ka asnjë mbështetje as nga zyra e Presidentit apo zyra e Kryeministrit: ” Asnjëri prej tyre nuk e kuptojnë mënyrën e se si të krijojnë politik evropiane, dhe kjo është në dëm të Kroacisë”.
Për Gjenero, Tribunali i Hagës nga pozita e atyre që mbrojtën ndikimin ndërkombëtar në procesin e ballafaqimit me të kaluarën, tmerrshëm ka dështuar, kjo edhe për të paraqet një zhgënjim të madh.
Gjykata e Hagës kishte një ndikim margjinal në ballafaqimin me të kaluarën, thotë Gjenero, dhe në ballafaqim me të kaluarën në Kroaci më shum kanë ndihmuar vendimet gjyqësore vendase në rastet Norac dhe Ademi.