Shefi i OKB-së për të drejtat e njeriut, Volker Türk, ka shprehur zemërimin e tij për sulmin vdekjeprurës në shkallë të gjerë të së hënës nga milicia e Forcave të Mbështetjes së Shpejtë (RSF) në El Fasher, kryeqyteti i shtetit të Darfurit të Veriut në Sudan, i cili ka qenë i rrethuar nga RSF që nga prilli i vitit të kaluar.
Të paktën 57 civilë u vranë në sulm, i cili përfshiu edhe kampin e të zhvendosurve Abu Shouk në periferi të qytetit, dhe zyra e OKB-së për të drejtat e njeriut, OHCHR, po ndjek gjithashtu pretendimet për ekzekutime pa gjyq atje.
“Është me dëshpërim që dëshmojmë sërish një tmerr të paimagjinueshëm të shkaktuar mbi civilët në El Fasher, të cilët kanë duruar mbi një vit rrethim, sulme të vazhdueshme dhe kushte të rënda humanitare,” tha z. Türk.
Sulme seriale
“Sulme të tilla të përsëritura ndaj civilëve, të cilat ngrenë shqetësime serioze sipas të drejtës ndërkombëtare humanitare, janë krejtësisht të papranueshme dhe duhet të ndalen.”
Midis janarit dhe qershorit, RSF – e cila ka luftuar me forcat e qeverisë ushtarake për kontrollin e Sudanit për më shumë se dy vjet – ka sulmuar kampin Abu Shouk të paktën 16 herë, duke vrarë të paktën 212 persona dhe duke plagosur 111 të tjerë.
“Edhe një herë, po ngre alarmin për rrezikun serioz të persekutimit me motive etnike, ndërsa RSF përpiqet të marrë kontrollin e El Fasher dhe kampit Abu Shouk,” theksoi z. Türk, duke përsëritur thirrjen e tij për të mbrojtur civilët dhe duke kërkuar pauza humanitare në zonat e rrethuara për të arritur tek ata në nevojë.
Shkeljet e të drejtave të njeriut në Zamzam
Zyrtarë të OKB-së për të drejtat e njeriut intervistuan së fundmi të mbijetuarit e sulmit shkatërrues të RSF-së në kampin Zamzam, 15 kilometra në jug të El Fasher, ku uria u konfirmua në gusht të vitit 2024.
Dëshmitë konfirmuan dokumentimin e mëparshëm të abuzimeve të rënda të të drejtave të njeriut kundër civilëve gjatë një sulmi veçanërisht vdekjeprurës në kampin Zamzam në prill të vitit 2025, duke përfshirë vrasje, përdhunime masive dhe përdhunime në grup, zhdukje me forcë dhe torturë.
“U bëj thirrje shteteve të treta të përdorin të gjithë ndikimin e tyre për t’i dhënë fund këtyre shkeljeve,” tha z. Türk. “Llogaridhënia është thelbësore për të thyer këtë cikël të shkeljeve të vazhdueshme dhe flagrante.”
Thellimi i urisë
Një vit pasi uria u konfirmua për herë të parë në Zamzam, qindra mijëra njerëz janë ende të bllokuar në El Fasher, të shkëputur nga ndihma e Programit Botëror të Ushqimit (WFP) dhe përballen me një uri gjithnjë e më të thellë.
Rrugët tregtare dhe linjat e furnizimit që hyjnë në El Fasher janë bllokuar, duke rezultuar në rritje të çmimeve dhe ndërprerjen e operacioneve të shumicës së kuzhinave komunitare.
Disa banorë raportohet se po mbijetojnë me ushqim për kafshë dhe mbeturina ushqimore.
“Të gjithë në El Fasher po përballen me një luftë të përditshme për të mbijetuar,” tha Eric Perdison, Drejtori Rajonal i WFP-së për Afrikën Lindore dhe Jugore.
“Pa akses të menjëhershëm dhe të qëndrueshëm” për punonjësit humanitarë, shtoi Perdison, “jetë njerëzish do të humbasin.”
Konflikti i Sudanit, i cili filloi në prill 2023, ka krijuar krizën më të madhe të urisë në botë: rreth 25 milionë njerëz – gjysma e popullsisë së vendit – përballen me uri akute, dhe 3.5 milionë gra dhe fëmijë përballen me kequshqyerje.
Nga El Fasher në Tawila
Shumë viktima të sulmit në kampin Zamzam dhe ata që vuanin nga uria në El Fasher u larguan drejt kampit Tawila, 75 kilometra larg.
“Uria na detyroi të largoheshim,” tha tetëvjeçarja Sondos, e cila i tha WFP-së se ishte larguar me familjen e saj pas javësh mbijetese me mel.
Kishte “vetëm uri dhe bomba,” dëshmoi ajo, me predha që binin si shi mbi qytet.
Një tjetër banor i Tawila-s, 47-vjeçari Mohamed, udhëtoi nga Zamzam në El Fasher para se të arrinte në Tawila.
Njerëzit vdisnin nga etja gjatë rrugës, tha ai. “Shumë prej tyre lypnin ujë. Çdo person duhej të pinte vetëm një gllënjkë, sa për të arritur në stomak.”
Por edhe kur njerëzit arrijnë në Tawila, tendat e improvizuara të kampit ofrojnë pak mbrojtje nga stina e shirave që sapo ka filluar.
Ndihma e WFP-së
Për rreth 400,000 banorët e kampit Tawila, racionet e WFP-së me biskota me energji të lartë dhe plot lëndë ushqyese, mel, vaj vegjetal dhe kripë janë shpesh i vetmi ushqim i tyre.
Ata janë vetëm disa nga katër milionë sudanezët që WFP mbështet çdo muaj.
Kjo ndihmë ka ndihmuar në uljen e urisë katastrofike në pjesë të Darfurit Qendror dhe Perëndimor. Megjithatë, këto përfitime janë të brishta: “WFP është gati me kamionë plot me ndihma ushqimore për t’i dërguar në El Fasher,” thotë Corinne Fleischer, Drejtore e Zinxhirit të Furnizimit dhe Dorëzimit në WFP. “Ne kemi nevojë urgjente për garanci për kalim të sigurt.”
RSF ende nuk ka rënë dakord për një pauzë në luftime për të lejuar hyrjen e mallrave humanitare në qytet.
