Nga Amina Shareef
21 gusht 2025
Për dekada, Palestina ka qenë një vend kyç ku teknikat e kontrollit dhe eliminimit të popullsisë farkëtohen dhe eksportohen në të gjithë botën
Turma që presin për ushqim, me tenxhere bosh në duar. Fëmijë pa një krah, një këmbë, ndonjëherë të dyja. Punonjës të emergjencës të vrarë dhe të varrosur në një varr masiv pranë autoambulancave të tyre të shtypura.
Palestinezë të qëlluar për vdekje në pikat e shpërndarjes së ndihmave. Familje që përballen me zhvendosje masive nga qyteti i Gazës. Gazetarë si Anas al-Sharif të vrarë për dëshminë e tyre.
Siç kanë theksuar shumë, këto nuk janë skena vdekjeje. Ato janë skena eliminimi – shkatërrimi sistematik i jetës përmes bombardimeve të pamëshirshme, urisë, etjes, lëndimeve që ndryshojnë jetën, sëmundjeve të patrajtuara, traumave, rraskapitjes dhe privimit të strehës nga i ftohti, përmbytjet dhe nxehtësia.
Në Bregun Perëndimor të pushtuar, palestinezët janë përballur gjithashtu me sulme vdekjeprurëse izraelite dhe sulme të kolonëve, me qindra të vrarë që nga fillimi i luftës në Gaza.
Vrasje të tilla gjenocidale bëhen të mundura nga dekada të tëra dehumanizimi perëndimor të palestinezëve, duke i reduktuar ata në “terroristë” dhe “kafshë njerëzore”.
Siç kanë vënë në dukje gjithashtu shumë të tjerë, eliminimi i jetës myslimane në Palestinë nuk është një ngjarje e re apo e jashtëzakonshme. Është vetë struktura e projektit kolonial-kolonizues, i cili prej kohësh e ka bërë vdekjen e ngadaltë politikën e tij: duke gjymtuar, duke shënjestruar gjunjët, kofshët dhe organet jetësore me plumba metalikë me shpejtësi të lartë, fragmentues ose të veshur me gomë; duke kufizuar hyrjen e ushqimeve në Gaza; dhe duke shkatërruar sistemet e ujit, impiantet e trajtimit të mbetjeve dhe spitalet.
Eliminimi i jetës myslimane në Palestinë përforcon një logjikë nekropolitike që do të mundësojë vdekjen masive të myslimanëve globalisht në vitet e ardhshme.
Gjatë 22 muajve të fundit, Izraeli vetëm sa e ka shtrënguar më tej kontrollin e tij mbi Gazën.
Ajo që ende nuk është kuptuar plotësisht, megjithatë, është se çfarë do të thotë shkatërrimi i jetës palestineze, e racializuar si myslimane – duke përfshirë edhe popullsinë e saj të krishterë – për komunitetet myslimane të botës, të cilat vetë racializohen si një kërcënim terrorist që duhet eliminuar.
Palestina ka qenë prej kohësh një vend kyç ku teknikat e kontrollit të popullsisë dhe logjikat racore farkëtohen dhe eksportohen në të gjithë botën.
Së bashku me peizazhe të tjera të shkatërruara, nga Iraku dhe Afganistani, mandej tek Jemeni, eliminimi i jetës myslimane në Palestinë përforcon një logjikë nekropolitike që do të mundësojë vdekjen masive të myslimanëve globalisht në vitet e ardhshme.
Laborator i kundër-kryengritjes
Palestina ka funksionuar prej kohësh si një laborator i kundër-kryengritjes.
Nën sundimin kolonial britanik dhe pushtimin izraelit, Palestina shërbeu si një vend i prodhimit të dijes, ku metodat disiplinore dhe teknologjitë e mbikëqyrjes, represionit dhe policimit të militarizuar u testuan dhe u përsosën përpara se të eksportoheshin për të kontrolluar popullsitë myslimane në mbarë botën nën luftën kundër terrorit.
E nisur pas sulmeve në Qendrën Botërore të Tregtisë më 11 shtator 2001, lufta kundër terrorit mbetet një fushatë globale për të çrregulluar “terrorizmin” që mbështetet si në strategjitë e fuqisë së ashpër, ashtu edhe në ato të buta.
Strategjitë e fuqisë së butë mund të gjenden në politikat kombëtare kundër ekstremizmit të zbatuara në të gjithë globin nën agjendën e Kundërshtimit të Ekstremizmit të Dhunshëm.
Shumë nga këto strategji i detyrohen pushtimit të Palestinës, i cili prodhoi dijen mbi të cilën ato mbështeten.
Gjatë revoltës palestineze midis viteve 1936 dhe 1939 nën Mandatin Britanik, dija e kundër-kryengritjes – një qasje për të shtypur kryengritjet koloniale – u konsolidua në Palestinë.
Kjo dije udhëtoi në të gjithë botën ndërsa policët dhe ushtarët perandorakë të vendosur atje u bënë oficerë të nivelit të mesëm dhe të lartë në kundër-kryengritjet koloniale pas Luftës së Dytë Botërore.
Në të vërtetë, Palestina ishte një nyje qendrore në një qark global të shkëmbimit të dijes përmes të cilit “praktikat më të mira të kontrollit kolonial” – teknikat e qeverisjes, logjikat racore dhe sistemet e disiplinës – qarkullonin midis kolonisë dhe metropolit, midis kolonive të një perandorie të vetme dhe midis fuqive perandorake.
Sot, rëndësia e vazhdueshme e Palestinës në shkëmbimin global të dijes së kundër-kryengritjes shembullohet nga Mini Gaza, një “qytet fantazmë me 600 ndërtesa në mes të shkretëtirës”, ku ushtarët izraelitë simulojnë luftën urbane dhe oficerët amerikanë trajnohen në taktikat e mbikëqyrjes, profilizimit dhe shtypjes së protestave, të cilat më vonë zbatohen në policimin amerikan.
Nga ky këndvështrim, ka të ngjarë që teknikat izraelite të mbikëqyrjes dhe kundërterrorizmit u përdorën për të shtypur lëvizjen e kampeve studentore në kampuset e kolegjeve amerikane.
Është gjithashtu e sigurt të thuhet, duke pasur parasysh se politikat kundër ekstremizmit modelohen sipas doktrinës ushtarake të kundër-kryengritjes, se popullsitë myslimane globale menaxhohen përmes dijes së akumuluar nga pushtimi ushtarak i myslimanëve në Palestinë.
Përtej teknikave të kundër-kryengritjes, teknologjitë vdekjeprurëse gjithashtu i detyrohen shumë pushtimit të Palestinës. Siç shkruan gazetari Antony Loewenstein në librin e tij Laboratori i Palestinës, Izraeli “përdor territoret e pushtuara palestineze si një terren testimi për armatimin dhe teknologjinë e mbikëqyrjes, të cilat më pas i eksporton në të gjithë botën te despotët dhe demokracitë”.
Armët dhe teknologjia izraelite e mbikëqyrjes mund të gjenden në vendet e vdekjes së myslimanëve në të gjithë globin: gjenocidi serb i myslimanëve në Bosnje midis 1992 dhe 1995, gjenocidi i myslimanëve Rohingya në Mianmar dhe Deti Mesdhe ku refugjatët gjejnë një fund të ujshëm ndërsa përpiqen të kalojnë me anije të papërshtatshme.
Shkurtimisht, Palestina e pushtuar duhet parë si një laborator për zhvillimin e teknikave dhe teknologjive të kontrollit dhe eliminimit që më vonë përdoren për të menaxhuar popullsitë myslimane në mbarë globin.
Gramatika racore
Si një vend i prodhimit të dijes, Palestina ka formësuar gjithashtu gramatikën racore të luftës kundër terrorit – sistemi i dijes që i bën myslimanët të dukshëm dhe të padukshëm si një kategori racore që duhet menaxhuar dhe eliminuar.
Ndërsa diskurset e terrorizmit u shfaqën për herë të parë në vitet 1970 si përgjigje ndaj dekolonizimit dhe ngritjes së SHBA-së si një superfuqi globale, ato nuk e morën tonin dhe theksin e tyre aktual deri në vitet 1980 me fundin e Luftës së Ftohtë dhe zbehjen e ndikimit sovjetik.
Në vitin 1979, u mbajt një konferencë mbi terrorizmin ndërkombëtar në Jerusalem, e cila synonte ta riformulonte terrorizmin si një kërcënim për “civilizimin” dhe “Perëndimin”.
Hyrjen e raportit të konferencës e shkroi askush tjetër përveç kryeministrit aktual izraelit Benjamin Netanyahu, i cili argumentoi se terrorizmi sinjalizonte një “neveri të përbashkët ndaj lirisë dhe një vendosmëri për të shkatërruar mënyrën demokratike të jetesës”. Ky ndryshim e paraqiti Izraelin si pjesë të Perëndimit të civilizuar.
Në këtë kohë, terrorizmi u barazua me dhunën politike të kryer nga të ashtuquajturat grupe islamiste. I emërtuar si “terrorizmi i ri”, ai e ndërtoi “terroristin e ri” si “jashtëzakonisht irracional” dhe i prirur për të kryer “nivele të paprecedentë dhune”.
Ky konstruksion ishte në kontrast me terroristët e epokës sovjetike, të cilët përshkruheshin si “kundërshtarë të nderuar” dhe dhuna e tyre politike si “racionale, e kuptueshme dhe politike”.
Do të ishte pikërisht bombarduesi vetëvrasës palestinez ai që i dha substancë figurës së terroristit të ri, duke u bërë simboli i irracionalitetit të “terrorizmit islamik” dhe barbarisë së terroristit mysliman.
Ndërtimi i terrorizmit si anti-civilizues dhe patologjik është në fakt një gramatikë racore: ai e racializon terroristin mysliman si të paaftë për të përparuar në epokën e sundimit të ligjit për arsye bio-kulturore.
Ndërsa lufta kundër terrorit e udhëhequr nga Perëndimi u mbështet në “përplasjen e civilizimeve” dhe teoritë e radikalizimit për të shpjeguar terrorizmin si “psikika të dala nga shinat”, mund të thuhet se Palestina e pushtuar i dha asaj gramatikën e saj racore.
Logjika nekropolitike
Palestina e pushtuar është një nga vendet qendrore ku prodhohet dhe eksportohet dija disiplinore dhe racore në pjesën tjetër të botës nën luftën kundër terrorit.
Është këtu që eliminimi i jetës myslimane vendos kërcënimin e shtrirjes së një dhune të tillë te myslimanët në mbarë botën.
Skenat e eliminimit që vijnë nga Palestina kodojnë një llogaritje nekropolitike: që izraelitët të jetojnë, palestinezët duhet të vdesin.
Vdekja palestineze nuk paraqitet si vrasje apo masakër, por në mënyrë perverse si jetëdhënëse. Shpërndarja maksimale e vdekjes myslimane paraqitet si një domosdoshmëri politike.
Është një llogaritje e miratuar nga anëtarët e Kongresit Amerikan, parlamentarët evropianë dhe liderët në të gjithë globin, të cilët kanë siguruar rrjedhën e vazhdueshme të armëve për Izraelin, kanë votuar kundër një armëpushimi dhe kanë vazhduar të këmbëngulin se “Izraeli ka të drejtën të mbrohet” edhe pasi synimet e tij për eliminim ishin të qarta.
Mund të thuhet se eliminimi i jetës myslimane në Palestinë ka vepruar si një terren testimi për zhvillimin e një logjike të përgjithësueshme nekropolitike: vdekja palestineze nuk paraqitet si vrasje apo masakër, por në mënyrë perverse si jetëdhënëse. Shpërndarja maksimale e vdekjes myslimane paraqitet si një domosdoshmëri politike.
Eliminimi i vazhdueshëm i jetës myslimane në Palestinë e bën jetën myslimane të njohshme vetëm përmes vras-shmërisë së saj. Ajo është e pazieshme, e pavarros-shme.
Në mënyrë rrëqethëse, si teknikat dhe teknologjitë disiplinore dhe gramatika racore e luftës kundër terrorit, kjo logjikë nekropolitike – e provuar dhe testuar në Palestinë dhe e miratuar politikisht në skenën ndërkombëtare – rrezikon të eksportohet në pjesë të tjera të botës nën të njëjtin flamur.
Ky rrezik vazhdon për sa kohë që diskurset e luftës kundër terrorit vazhdojnë të dehumanizojnë jetën myslimane duke e paraqitur atë si një kërcënim që duhet shkatërruar.
Pushtimi i Palestinës ka shërbyer prej kohësh si një vatër eliminimi, ku metodat e kontrollit dhe shkatërrimit zhvillohen dhe normalizohen. Ajo që fillon atje, rrallëherë përfundon atje.
Nëse këto logjika nuk çmontohen, dhuna gjenocidale që po durojnë sot palestinezët rrezikon të bëhet shablloni se si shënjestrohet jeta myslimane në mbarë botën.
Dr. Amina Shareef është një studiuese e racizmit anti-mysliman.
