Nga Susan Fowler – Përmbledhje libri
Premisa Qendrore
Susan Fowler e fillon librin me një të vërtetë të fuqishme:
“Njerëzit janë gjithmonë të motivuar. Pyetja nuk është ‘a janë të motivuar?’, por ‘pse janë të motivuar?'”
Libri sfidon bindjen tradicionale se njerëzit kanë nevojë të motivohen përmes shpërblimeve, ndëshkimeve apo presionit. Në vend të kësaj, Fowler paraqet një qasje të re: nuk është se njerëzit s’janë të motivuar, por motivimi i tyre mund të jetë me cilësi të ulët.
Tre nevojat psikologjike thelbësore për motivim të qëndrueshëm (modeli ARC):
-
Autonomia – Ndjenja se kemi zgjedhje dhe kontroll mbi vendimet tona.
-
Lidhshmëria (Relatedness) – Nevoja për të ndjerë që kemi lidhje kuptimplota me të tjerët.
-
Kompetenca – Ndjenja se jemi të aftë dhe se rritemi në sfidat tona të përditshme.
Këto tri nevoja janë themeli i motivimit të brendshëm. Kur ato përmbushen, motivimi bëhet i qëndrueshëm, i thellë dhe vetë-udhëheqës.
Spektri i motivimit – gjashtë qëndrime motivacionale
Fowler identifikon gjashtë lloje qëndrimesh (ose gjendjesh psikologjike) të motivimit, të ndara në dy kategori:
Suboptimale (të jashtme / jo të qëndrueshme):
-
I Painteresuar (Disinterested): “Nuk ka asnjë kuptim për mua.”
-
I Jashtëm (External): “Po e bëj për para, pushtet apo lavdërim.”
-
I Imponuar (Imposed): “Po e bëj sepse duhet, ndryshe ndjehem fajtor ose i kërcënuar.”
Optimale (të brendshme / të qëndrueshme):
-
I Përshtatur (Aligned): “E kuptoj që kjo përputhet me një nga vlerat e mia.”
-
I Integruar (Integrated): “Kjo punë lidhet me qëllimin tim në jetë.”
-
I Lindur (Inherent): “Thjesht më pëlqen ta bëj – nuk e ndjej si barrë.”
Qëllimi i liderëve është të ndihmojnë individët të lëvizin nga motivimet suboptimale në ato optimale.
Vetë-rregullimi: Si të menaxhojmë motivimin tonë në mënyrë të qëllimshme
Motivimi i brendshëm është një aftësi që mund të kultivohet përmes vetë-rregullimit – menaxhimit të vetëdijshëm të ndjenjave, vlerave dhe qëllimeve. Kjo mbështetet nga “MVP-të”:
-
Mindfulness (Vetëdija e çastit) – Të jesh i pranishëm pa gjykim.
-
Values (Vlerat) – Standardet personale që udhëheqin sjelljen.
-
Purpose (Qëllimi) – Një arsye më e lartë që i jep kuptim punës.
Bisedat për qëndrimet motivacionale (Motivational Outlook Conversations)
Një nga mjetet kryesore që ofron Fowler është biseda për motivimin – jo për të zgjidhur probleme, por për të kuptuar dhe mbështetur.
Rregulla kryesore:
-
Mos e zgjidh problemin për ta.
-
Mos ua impono vlerat e tua.
-
Mos prit që të ndryshojnë menjëherë.
Në vend të kësaj:
-
Ndihmoji të zbulojnë pse janë aty ku janë.
-
Mbështeti të lidhen me vlerat e tyre.
-
Ndihmoji të kalojnë në një nivel më të lartë të motivimit.
Rrëzimi i miteve të vjetra të lidershipit
Fowler kundërshton disa besime të rrënjosura që pengojnë motivimin:
| Miti i vjetër | Alternativa njerëzore |
|---|---|
| “Nuk është personale, është biznes.” | “Çdo gjë është personale.” |
| “Qëllimi i biznesit është fitimi.” | “Qëllimi i biznesit është shërbimi.” |
| “Lideri ka fuqi mbi të tjerët.” | “Lideri krijon kushte ku njerëzit zhvillohen.” |
| “Rëndësi kanë vetëm rezultatet.” | “Rëndësi ka edhe si arrihen rezultatet.” |
| “Nëse s’mund ta masësh, s’ka rëndësi.” | “Gjërat më të rëndësishme shpesh nuk maten.” |
Çfarë duhet të bëjë një lider i mirë sipas Fowler?
-
Jo të motivojë njerëzit, por të krijojë kushtet që ata të vetë-motivohen.
-
Të kuptojë spektrin e motivimit tek të tjerët dhe tek vetja.
-
Të praktikojë vetëdije, lidhje dhe qëllim.
-
Të promovojë autonomi, ndërlidhje dhe zhvillim të aftësive.
-
Të angazhohet në biseda të vërteta për motivimin.
Përfitimet e motivimit optimal
Për individin:
-
Rritje personale
-
Kënaqësi dhe mirëqenie
-
Lidhje më e thellë me punën
-
Motivim i qëndrueshëm dhe vetë-drejtim
Për organizatën:
-
Angazhim i lartë
-
Kreativitet dhe inovacion
-
Mbajtje e stafit
-
Performancë afatgjatë
Përfundim:
“Kur njerëzit lulëzojnë, liderët nuk kanë nevojë të ‘shtyjnë’.”
Susan Fowler na kujton se detyra e një lideri nuk është të “ndezë zjarrin” te dikush, por të mos e shuajë atë që tashmë ekziston.
Ky libër është një thirrje për kthesë në mënyrën si kuptojmë dhe nxisim motivimin. Në vend të shpërblimeve të përkohshme apo frikësimeve, na fton të mbështetemi te forcat e brendshme njerëzore që çojnë drejt një angazhimi të vërtetë.
