Më 27 qershor, xhamia El Hidaya në Roussillon, Franca jugore, u sulmua dhe u vandalizua. Dritaret u thyen, orenditë u përmbysën dhe muret u mbuluan me fletushka raciste. Vetëm pak javë më parë, një Kuran i djegur ishte vendosur në hyrje të një xhamie tjetër në Villeurbanne të Lionit.
Fatkeqësisht, islamofobia e egër në Francë nuk është ndalur tek aktet e vandalizmit.
Më 31 maj, Hichem Miraoui, shtetas tunizian, u vra me armë nga fqiu i tij francez në një fshat pranë rivierës franceze. Një tjetër mysliman u plagos nga i njëjti agresor, por mbijetoi. Vetëm një muaj më parë, Aboubakar Cisse, shtetas malian, u godit për vdekje me thikë brenda një xhamie në qytetin La Grand-Combe nga një qytetar francez.
Një valë në rritje e dhunës islamofobe
Sipas një raporti të fundit, incidentet islamofobe në Francë janë rritur me 72% në periudhën janar-mars 2025 krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024. Por autoritetet franceze vazhdimisht refuzojnë të komentojnë publikisht mbi këtë përshkallëzim të dhunës.
Shkaqet janë të shumta, por faktori kryesor është vetë diskursi islamofob i shtetit francez dhe politikat e tij antimuslimane.
Raporti i qeverisë franceze: Përndjekje e institucionalizuar
Rasti më i fundit është publikimi i një raporti zyrtar me titull “Vëllazëria Myslimane dhe Islamizmi Politik në Francë”, i hartuar nga qeveria franceze. Ky dokument pretendon se Vëllazëria Myslimane dhe lëvizjet “islamiste politike” po depërtojnë në institucionet franceze dhe po rrezikojnë “kohezionin shoqëror”. Raporti përmend emra xhamish dhe organizatash që, sipas tij, kanë lidhje me këtë lëvizje.
Ky publikim doli vetëm disa ditë para vrasjes së Miraouit dhe dy javë pas bastisjes së shtëpive të disa themeluesve të Collective Against Islamophobia in Europe (CCIE), një organizatë me qendër në Bruksel.
Islamofobia e sponsorizuar nga shteti
Duke pasur parasysh rritjen e dhunës dhe diskriminimit ndaj myslimanëve, është gjithnjë e më e vështirë të besohet se obsesioni i shtetit francez me të ashtuquajturin “separatizëm islamist” nuk po nxit, në të vërtetë, urrejtje dhe dhunë ndaj komunitetit mysliman francez.
Kjo ide se myslimanët përbëjnë një rrezik për identitetin dhe unitetin francez është përhapur për dekada nga ekstremi i djathtë, por nga fundvitet 2010 filloi të përqafohej edhe nga qendra politike dhe media kryesore.
Në vitin 2018, Presidenti Emmanuel Macron përdori për herë të parë termin “separatizëm”, duke propozuar krijimin e një “Islami francez” – një eufemizëm për kontrollin shtetëror mbi institucionet fetare myslimane. Në thelb, ideja ishte ruajtja e kohezionit shoqëror duke shtypur çdo shprehje të identitetit fetar dhe mospajtimi politik.
Mbyllje, bastisje dhe ndëshkime masive
Që nga viti 2018, Franca ka ndërmarrë një seri politikash të ashpra kundër institucioneve myslimane:
- Midis 2018 dhe 2020, u mbyllën 672 entitete të drejtuara nga myslimanë, përfshirë shkolla dhe xhami.
- Në nëntor 2020, Collective Against Islamophobia in France (CCIF) u shpërbë me detyrim nga autoritetet.
- Në dhjetor 2020, u kontrolluan 76 xhami, të cilat u akuzuan për “separatizëm” dhe u kërcënuan me mbyllje.
- Në vitin 2021, u miratua ligji famëkeq kundër separatizmit, që përfshinte ndalimin e simboleve fetare në sektorin publik, kufizime për shkollimin në shtëpi dhe rregulla më të rrepta për organizatat që marrin subvencione shtetërore.
- Deri në janar 2022, qeveria franceze kishte inspektuar mbi 24,000 organizata dhe biznese myslimane, kishte mbyllur mbi 700 dhe kishte sekuestruar 46 milionë euro në pasuri.
Fantazma e Vëllazërisë Myslimane
Raporti i majit 2025 nuk kishte për qëllim qartësimin e politikave shtetërore apo saktësinë ligjore. Ai ishte një mjet politik për të diskredituar identitetin mysliman, për të delegjitimuar kundërshtimet ndaj diskriminimit, dhe për të përgatitur terrenin për një tjetër valë përndjekjesh institucionale.
Raporti etiketon organizata myslimane si të lidhura me Vëllazërinë Myslimane dhe pretendon se aktivizmi kundër islamofobisë është një mjet i saj për të diskredituar sekularizmin francez dhe për të sulmuar shtetin.
Me këtë logjikë, çdo kritikë ndaj racizmit institucional dhe çdo përpjekje për t’u mbrojtur bëhet automatikisht e dyshimtë dhe e rrezikshme.
Raporti përmend gjithashtu teorinë e konspiracionit të “Islamo-gauchisme” – aleancën e supozuar mes “islamistëve” dhe së majtës. Referenca bëhet ndaj Marshit kundër Islamofobisë të mbajtur më 10 nëntor 2019, që mblodhi mijëra njerëz nga të gjitha anët e spektrit politik.
Ky dokument u përgatit nën drejtimin e ministrit të ashpër të drejtësisë Gérald Darmanin, i cili në vitin 2021 e akuzoi lideren e ekstremit të djathtë Marine Le Pen se ishte “shumë e butë ndaj Islamit”.
Kolonializëm modern i maskuar si siguri kombëtare
E gjithë kjo – raportet, ligjet, bastisjet dhe sulmet retorike – është vazhdim i traditës kolonialiste franceze për të sunduar popullatat myslimane përmes kontrollit dhe përjashtimit.
Elita politike franceze, për të mbrojtur veten nga rënia e mbështetjes, ka përqafuar islamofobinë. Kjo mund t’i ndihmojë për fitore të ngushta ndaj ekstremit të djathtë, por pasoja më afatgjatë do të jetë një komunitet mysliman gjithnjë e më i margjinalizuar, i stigmatizuar dhe i ekspozuar ndaj dhunës së nxitur nga shteti.
