“Gaza Humanitarian Foundation (GHF)”, një iniciativë e mbështetur nga SHBA dhe Izraeli, është përballur me kritika të thella nga OKB-ja dhe organizatat humanitare, të cilat argumentojnë se ajo po keqpërdor ndihmën dhe prandaj kanë refuzuar të bashkëpunojnë me ta. Një muaj pas fillimit të operacioneve të fondacionit, i cili u lançua pas një bllokade 11-javore të ndihmës nga Izraeli, janë shfaqur shqetësime serioze: ndërsa GHF pretendon se ka shpërndarë 52 milionë vakte në pesë javë, mbi 170 OJQ kanë nënshkruar së fundmi një deklaratë të përbashkët duke kërkuar shpërbërjen e saj, duke akuzuar organizatën për shkeljen e parimeve thelbësore humanitare.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, e përshkroi sistemin si “në thelb të pasigurt”. Forcat izraelite thuhet se kanë hapur zjarr ndaj civilëve që prisnin ndihmë, duke rezultuar në rreth 500 të vdekur dhe 4,000 të plagosur, duke i kthyer këto “korridore ndihme” në atë që disa i kanë quajtur “kurthe vdekjeje”.
Ekzistojnë vetëm katër pika shpërndarjeje, të vendosura në zona të kontrolluara nga Izraeli dhe të operuara nga kontraktorë privatë të sigurisë amerikane dhe forca të IDF-it (tre në Rafah dhe një në qytetin e Gazës). Për më tepër, asnjëra nuk ndodhet në veri të Korridorit Netzarim, duke detyruar dhjetëra mijëra njerëz të udhëtojnë distanca të gjata përmes zonave të rrezikshme të militarizuara çdo ditë.
Agjencitë e OKB-së frikësohen se sistemi aktual po përdoret për të zhvendosur me forcë njerëzit nga Gaza veriore drejt jugut, duke ushqyer vetëm një pjesë të vogël të popullsisë dhe duke e shtrembëruar ndihmën humanitare në një mjet politik. Për më tepër, shqetësimet janë rritur pasi Haaretz publikoi dëshmi nga ushtarë izraelitë që pranuan se kishin hapur zjarr ndaj civilëve pranë qendrave të ndihmës, duke përshkruar skena kaotike ku zjarri përdoret si metodë kontrolli.
Ndërsa IDF i mohon akuzat, ajo ka nisur një hetim të brendshëm mbi incidentet e raportuara. Pavarësisht këtyre kritikave, Shtetet e Bashkuara kanë miratuar 30 milionë dollarë fonde për GHF-në dhe, paralelisht, po intensifikojnë përpjekjet për të siguruar një armëpushim. Ndërsa Hamasi thotë se po shqyrton propozimet për t’i dhënë fund luftës dhe për të “ngushtuar boshllëqet”, dje, Trump njoftoi se Izraeli ka rënë dakord për një armëpushim 60-ditor për të filluar punën drejt një marrëveshjeje të përhershme për t’i dhënë fund konfliktit. Mes dyshimeve të vazhdueshme dhe mosbesimit të ndërsjellë, Trump tani po përgatitet të mirëpresë Netanyahun në Uashington për herë të tretë.
Ekspertët nga rrjeti ISPI diskutojnë mbi shpërndarjen e kontestuar të ndihmës në Gaza.
- Manipulimi politik i ndihmës humanitare nga Izraeli ndërsa OKB paralajmëron për uri
“Në muajt e fundit, ka pasur polemika të rëndësishme mbi ndihmën humanitare për Gazën. Ndërsa Izraeli pretendon se po e menaxhon ndihmën në mënyrë efektive, vëzhguesit ndërkombëtarë konfirmojnë se situata në rrip mund të klasifikohet si krizë humanitare. Në muajt e parë të konfliktit, vetëm sasi minimale ushqimi hynin në Gaza, duke bërë që OKB-ja të lëshonte paralajmërimin e saj të parë për uri. Më pas, Izraeli rriti përkohësisht fluksin e ndihmës, duke lehtësuar rrezikun e menjëhershëm, por vëllimi i furnizimeve ra sërish shpejt, duke çuar në një paralajmërim të dytë në fund të vitit 2024.
Një armëpushim (i shpallur më shumë për arsye politike sesa humanitare) lejoi një rritje të re, të përkohshme të ndihmës. Megjithatë, me rifillimin e luftimeve në mars, kushtet janë përkeqësuar sërish. Aktualisht, ndihma është jashtëzakonisht e kufizuar dhe nuk menaxhohet më nga OKB-ja, por nga Gaza Humanitarian Foundation, një organizatë amerikane që operon nën mbikëqyrjen e drejtpërdrejtë izraelite. Si rezultat, rreziku i urisë është kthyer në një nivel kritik. Paralajmërimet e OKB-së janë pra të justifikuara: vetëm rritjet e përkohshme të ndihmës kanë parandaluar deri më tani një krizë ushqimore në shkallë të plotë. Nëse Izraeli nuk lejon hyrjen e një vëllimi dukshëm më të lartë të furnizimeve, situata ka të ngjarë të përkeqësohet më tej.” Matteo Villa, Bashkëpunëtor i Lartë Kërkimor dhe Bashkë-drejtues i DataLab, ISPI
GHF në Gaza: Ndihma nën zjarr dhe besueshmëria në pikëpyetje “Që nga themelimi i saj, mbi 580 civilë thuhet se janë vrarë dhe më shumë se 4,000 janë plagosur në pikat e shpërndarjes së ndihmës të Gaza Humanitarian Foundation (GHF). Zyrtarët e OKB-së i kanë përshkruar këto pika si ‘kurthe vdekjeje’, duke ngritur pyetje urgjente: nëse GHF pretendon se u shërben civilëve të uritur, si mund ta justifikojë operimin nën syrin e plotë të një dhune të tillë? Shikimi i ushtarëve izraelitë që vrasin palestinezët në pikat e shpërndarjes jo vetëm që minon normat humanitare, por i normalizon akte të tilla. A është kjo vërtet një operacion humanitar, apo një hapësirë e siguruar e udhëhequr nga ish-oficerë ushtarakë dhe zyrtarë të inteligjencës nga SHBA-ja dhe Evropa? Kjo qasje është thellësisht e pajustifikueshme dhe duhet t’i jepet fund. Ajo qëndron si një tjetër tregues i qartë se sistemi ndërkombëtar humanitar ka dështuar të adresojë krizën e Gazës, GHF vetëm ka thelluar dëmin brenda një kornize tashmë të thyer.” Mohammed Alsousi, Bashkëpunëtor i Lartë, Qendra për Konflikt dhe Studime Humanitare, Doha
Gaza midis urisë dhe ndihmës humanitare të militarizuar “Gaza Humanitarian Foundation nuk ka të bëjë me lehtësimin e vuajtjeve palestineze. Është një mekanizëm që ushtarët izraelitë e quajnë ekuivalentin e lojës së fëmijëve ‘Dritë e Kuqe, Dritë e Gjelbër’. Palestinezët e uritur qëllohen nëse mbërrijnë shumë herët për të rregulluar radhën për ushqim. Ata qëllohen nëse mbërrijnë shumë herët në një nga katër vendndodhjet e destinuara për të ushqyer dy milionë njerëz. Dhe qëllohen nëse qëndrojnë shumë gjatë duke pritur racionet e pakta. Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë urdhëroi Izraelin të rriste menjëherë ndihmën humanitare efektive për Gazën në shkallë të gjerë mbi një vit më parë. Për shkak se shtetet e treta palë të Konventës së Gjenocidit kanë detyrë të parandalojnë atë që GJND e gjeti si një rrezik të besueshëm të gjenocidit, ato janë të detyruara të veprojnë. Opinioni këshillues i GJND-së i korrikut 2024 gjeti praninë e Izraelit në Territorin e Okupuar Palestinez të paligjshme dhe regjimin e saj një regjim aparteidi. Ai i bëri thirrje shteteve të treta të punojnë për t’i dhënë fund okupacionit të Izraelit dhe realizimit të vetëvendosjes palestineze. Kjo fillon me çmontimin e GHF-së, një krah i IDF-së, dhe dërgimin e forcave paqeruajtëse të mandatuara nga OKB në Palestinë. Evropa, në veçanti, duhet të punojë me Arabinë Saudite dhe palët e tjera të interesuara për të mbajtur konferencën e shtyrë të nivelit të lartë për të koordinuar përpjekjet.” Zaha Hassan, Programi i Lindjes së Mesme, Carnegie Endowment for International Peace
Pasiguritë e ndërmjetësimit amerikan në Gaza “Presidenti Trump ka kërkuar vazhdimisht në ditët e fundit zhvendosjen e fokusit të politikës së jashtme amerikane nga lufta e tij 12-ditore me Iranin drejt arritjes së një armëpushimi midis Izraelit dhe Hamasit në Gaza. Vlerësimi i Uashingtonit ka qenë tepër optimist, veçanërisht në dritën e kushteve objektive në fushën e betejës që nuk justifikojnë këtë mendim të dëshiruar nga Z. Trump. Së pari, Izraeli mbetet i ndarë politikisht dhe i hutuar ushtarakisht në lidhje me luftën e tij të vazhdueshme në Gaza dhe dështimin e tij të zgjatur për të përfunduar misionin e tij gjithnjë në rritje në Rripin e shkatërruar për të vazhduar papritur me një marrëveshje politike rajonale mjaft komplekse dhe të kërkuar. Së dyti, Lëvizja e Rezistencës Islamike është ende e paaftë të nënshkruajë propozimin e Witkoff-it, i cili është në thelb një pakt vetëvrasjeje që i jep fund aftësive të saj ushtarake dhe qeverisëse. Pastaj, pala më e drejtpërdrejtë e përfshirë në ndërmjetësimin e konfliktit, pra qeveria e Katarit, insiston se bisedimet e vazhdueshme për armëpushim gjatë javëve të fundit nuk kanë çuar askund, ndërsa politikës amerikane i mungon qartësia dhe vendosmëria e nevojshme për të ndikuar në një marrëveshje për t’i dhënë fund luftës në Gaza. Paqartësia strategjike dhe ekuivokimi i vazhdueshëm po prodhojnë një politikë marramendëse dhe konfuze që po zhgënjen miqtë dhe armiqtë njësoj në një rajon kompleks që kërkon ndërmjetësim më të qëndrueshëm për të zgjidhur konfliktet e tij të pazgjidhshme.” Khalil E. Jahshan, Drejtor Ekzekutiv, Arab Center Washington DC
Dështimi i dialogut pa presion ndërsa Izraeli vazhdon të bëjë veshin e shurdhër “Pavarësisht një rishikimi të BE-së që konstatoi se Izraeli shkelte klauzolën e të drejtave të njeriut të Marrëveshjes së Asociimit BE-Izrael, shtetet anëtare janë të ndara se si të përgjigjen. Spanja dhe Irlanda kanë bërë thirrje për pezullimin e marrëveshjes, ndërsa Gjermania dhe Italia e kundërshtojnë këtë, duke pretenduar se për të siguruar ndihmën humanitare në Gaza, fokusi duhet të jetë në dialogun me Izraelin. Megjithatë, BE-ja ka ndjekur dialogun me Izraelin gjatë vitit e gjysmë të fundit, pa rezultate kuptimplota. Në mungesë të një kërcënimi të besueshëm, Izraeli nuk do t’u kushtojë vëmendje thirrjeve të BE-së. Ministrat e Jashtëm të BE-së do të diskutojnë hapat e ardhshëm më 15 korrik. Kërkohet një shumicë e kualifikuar për të pezulluar pjesën e tregtisë preferenciale të Marrëveshjes së Asociimit – që do të thotë se ose Gjermania ose Italia duhet të jenë në bord. Pyetja është sa më keq duhet të bëhet situata në Gaza dhe Bregun Perëndimor para se këto qeveri të bien dakord të kalojnë përtej dialogut pa presion.” Martin Konecny, Drejtor, EuMEP
Kuptimi i rolit të IDF-së në shpërndarjen e ndihmës humanitare në Gaza “Në lidhje me artikullin e Haaretz të botuar më 27 qershor, i cili raportoi dëshmi nga disa ushtarë të IDF-së mbi atë që ndodh gjatë shpërndarjes së ndihmës humanitare në Gaza, shumica e izraelitëve u përgjigjën me skepticizëm, duke pasur parasysh përvojën e tyre të drejtpërdrejtë të vlerave të IDF-së përmes shërbimit të detyrueshëm ushtarak. Dislokimi i IDF-së pranë rrugëve të ndihmës synon të mbrojë civilët e Gazës, stafin e GHF-së dhe forcat izraelite, si dhe të kundërshtojë kërcënimet e Hamasit që tashmë kanë shkaktuar viktima mes punonjësve të ndihmës dhe civilëve. Edhe sipas dëshmive të vetë artikullit, incidentet ndodhën mes përpjekjeve për të ruajtur rendin dhe për t’iu përgjigjur kërcënimeve të perceptuara. Direktivave të IDF-së ndalojnë rreptësisht dëmtimin e qëllimshëm të civilëve. Megjithatë, kompleksiteti i Gazës nuk mund të nënvlerësohet: Hamasi futet në zonat civile dhe shfrytëzon pikat humanitare për sulme, duke krijuar një mjedis frike dhe fërkimi që herë pas here çon në rezultate tragjike. Këto incidente nuk pasqyrojnë politikën zyrtare, por raste të zjarrit të pamatur dhe një prag të ulur për forcën, modele që duhet të ndryshojnë. IDF duhet të përshtatë sjelljen e saj, duke shmangur zjarrin e rëndë si metodë të paracaktuar të kontrollit të turmës dhe duke shtrënguar protokollet e angazhimit për të mbrojtur civilët. IDF ka premtuar të hetojë çdo sjellje të pahijshme dhe të respektojë ligjin, duke ndërmarrë veprime të mëtejshme sipas nevojës. Ndërkohë, ajo ka përshtatur rrugët, shenjat, barrierat dhe ka zhvendosur një qendër kyçe shpërndarjeje, megjithëse duhet bërë më shumë për të minimizuar rreziqet për jetët e pafajshme.”
