Month: January 2016

I ftohti dhe era janë dy agjentë të jashtëm të cilët e dëmtojnë shumë lëkurën. Dimri është periudha më delikate e vitit për lëkurën, ndaj për këtë është e nevojshme që të jeni të kujdesshëm dhe të siguroheni, që t’i dedikoheni me kura të nevojshme. Për të evituar skuqjet apo problemet e tjera është mirë që të ndiqni disa rregulla të përditshme për t’i ardhur në ndihmë lëkurës tuaj. Ja se cilat janë 10 këshillat të cilat mund t’i ndiqni nëse dëshironi të keni një lëkurë të mëndafshtë, të butë, të thatë dhe mbi të gjitha të hidratuar.
1. Kujdes çfarë hani
Ushqimi mund të bëjë diferencën mes një lëkure të bukur dhe një lëkure të dëmtuar e të ashpër nga i ftohti. Sigurohuni që në dietën tuaj ushqimore të ketë patate, vezë dhe shparg. Të gjitha këto ushqime janë të nevojshme për një epidermë të shëndetshme.
2. Përdorni serum
Gjeni një serum të veçantë që mund t’i përshtatet llojit të lëkurës suaj, duke e shpërndarë atë në mënyrë të tillë që të eliminojë skuqjen nga i ftohti.
3. Përdorni vaj për bebe
Nëse kremi që përdorni nuk ju jep asnjë lloj efekti dhe lëkura juaj është gjithmonë e thatë, provoni të përdorni vajin klasik të bebeve, nuk ka hidratues më të mirë se ai.
4. Kujdesuni për duart dhe këmbët
Mos i lini pas dore duart dhe këmbët tuaja, përndryshe rrezikoni të dukeni më e madhe në moshë. Dedikojini kohë një herë në javë manikyrit dhe pedikyrit, nuk je e detyruar të shkosh te një qendër estetike, mund t’i bësh edhe në shtëpi.
5. Bëni spa
Edhe në këtë rast bëhet fjalë për një spa në shtëpi, e organizuar me vajra dhe esenca parfumesh në banjën tuaj. E rëndësishme është që të relaksoni nervat.
6. Bëni maskën javore
Një herë në javë mund të pastroni në thellësi lëkurën dhe ta hidratoni atë me ndihmën e një maske. Në këtë mënyrë ajo do të pastrohet në thellësi dhe lëkura do të vazhdojë të marrë frymë.
7. Mos përdorni ujë të ngrohtë
Uji i ngrohtë ju duket shumë i mirë në dimër, por gjithashtu ai është edhe i dëmshëm. Shmangeni sa më shumë atë dhe mos përtoni ta lani fytyrën me ujë normal, pse jo edhe të gjithë trupin.
8. Dedikojini një ditë në javë lëkurës tuaj
Një ditë në javë është e domosdoshme që ju të bëni një kontroll lëkurës tuaj, ta mirëmbani ashtu siç duhet, por mos lini pas edhe kontrollin e produkteve tuaja, për të verifikuar nëse bëjnë më apo jo. Produktet e skaduara do ta shkatërronin lëkurën tuaj shumë keq.
9. Bëni kërkime
Mos u kënaqni me produktin e parë që gjeni, zgjidhni një krem hidratues perfekt për lëkurën tuaj, konsultohuni me dermatologë ose farmacistë.
10. Hidratoni lëkurën dhe përdorni një mbrojtës kundër diellit
Nuk duhet të harroni që ju duhet të pini vazhdimisht shumë ujë gjatë ditës dhe të vendosni krem mbrojtës kundër diellit, gjithmonë edhe kur koha është me re apo me shi.

Ndonjëherë zgjohemi nga gjumi natën me ankesën që nuk mbushemi me frymë. Kjo ndodh për shkak të bllokimit të hundëve dhe nervozohemi më shumë nëse nuk na zhbllokohen menjëherë.
Hundët e bllokuara mund të na shqetësojnë gjatë të gjithë dimrit. Veçanërisht tek fëmijët ne përdorim pikat për zhbllokimin e hundëve.Por nuk duhet harruar se përdorimi për një kohë të gjatë i tyre dëmton mukozën e hundës dhe e than atë. Prandaj rruga më e mirë është zhbllokimi i hundëve me anë të rrugëve natyrale dhe bimëve.Dr. Gürkan Kubilay dëshiron të ndajë me ne një recetë. Ne mund të shërojmë hundët e bllokuara me anë të produkteve të konsumuara. Sipas recetës së mjeku Kubilajt, konsumimi i një gote me lëng molle, rrushi të zi, dardhe apo shege në ditë gjatë dimrit është shumë i dobishëm dhe ndihmon në zhbllokimin e hundëve. Edhe mjeku vetë pohon se gjatë dimrit konsumon çdo ditë një gotë me lëng molle, shege dhe rrushi të zi të përziera bashkë dhe në këtë mënyrë i zhbllokohen hundët.Rriheni pak lakrën. Më pas ziejeni me një gotë ujë për dhjetë minuta. Lëngun e përftuar përdoreni si pika për të zhbllokuar hundët ( 3 pika në temperaturën e dhomës).Një metodë tjetër është dhe avulli. Vendosni pak kamomil, mendër dhe qepë të grirë imët në një tas dhe sipër hidhini ujë të valuar, përpiquni të thithni avullin e lëshuar nga ata 3 herë në ditë nga 5 minuta. Kjo kurë mund të jetë e vështirë për fëmijët por për të rriturit është një kurë ideale./aonline/kohaislame

Njerëzit që vuajnë nga depresioni dimëror kanë një gjë të përbashkët; ata janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj dritës, apo mungesës së saj.
Një ndjenjë trishtimi vjen mbi njerëzit në fund të vjeshtës, së bashku me gjethet e fundit, ngricat e mëngjesit, dhe diellin që perëndon më herët çdo ditë. Disa mund të thonë se një çaj nxehtë dhe një pallto e ngrohtë mund të jenë të gjitha që nevojiten për të përballuar dimrin e ftohtë, por për shumë njerëz, dimër do të thotë depresion dhe melankoli.
Depresioni dimëror është ende një mister për shkencëtarët të cilët e studiojnë atë. Shumë gjëra të tilla si, kimikate të trurit, jone të ajrit, dhe gjene të trupit duket se përfshihen. Por shkencëtarët janë të një mendimi se njerëzit që vuajnë nga depresioni dimëror – i njohur gjithashtu si “çrregullim emocional stinor”, kanë një gjë të përbashkët; ata janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj dritës, apo mungesës së saj.
Shumë studime kanë treguar se njerëzit me çrregullim emocional stinor ndjehen më mirë pas ekspozimit në dritë. Kjo duket mjaft e thjeshtë; në zonat malore, ditët e dimrit janë më të shkurtra, kështu që njeriu ekspozohet më pak në diellit. Në këto raste ekspertët rekomandojnë dritën të artificiale për të zevendësuar dritën e diellit. Por të tjerë thonë se kjo është në fakt shumë më komplekse, pasi nuk është vetëm çështje e gjetjes së dritës, por edhe që drita të merret në kohën e duhur – dhe koha më e rëndësishme për të marrë dritë është në mëngjes.
Shkencëtarët mendojnë se çrregullim emocional stinor ndodh për shkak të një ndryshimi në mospërputhjen e orës së zakonëshme me orën e brendshme të trupit. Për shembull, ora në mur mund të thotë se është koha për të marrë dritë, por ora e brendshme e trupit thotë se është koha për pushim a gjumë.
Në shumë vende që respektojnë ndryshimin e orës (Kursimin e Kohës Ditore), mund të mendohet se duke kthyer akrepin një orë prapa, kjo do t’i keqësonte simptomat e çrregullimit emocional stinor, sepse dielli lind një një orë më herët. Por në fakt, studimet kanë treguar se ndodh e kundërta, pasi njeriu zgjohet para agimit dhe dielli nuk e gjen në shtrat.
Të tjera studime thonë se çrregullimi emocional stinor është kryesisht problem biologjik dhe nuk lidhet me kohën. Në Fairbanks të Alaskës, për shembull, gjatë dimrit, koha nga agimi në muzg zgjat vetëm 4 orë, dhe me kaq pak rreze dielli, duket sikur askush nuk mund t’i shpëtojë depresionit dimëror. Por të dhënat tregojnë se vetëm rreth 9 për qind e banorëve në Fairbanks vuajnë nga çrregullim emocional stinor, dhe mendohet se është qëndrimi aktiv një kusht që i bën ata të shmangin depresionin në dimër. Shkencëtarë të tjerë ofrojnë shpjegime të mundshme se banorët në zona të ftohta mund të jenë të predispozuar gjenetikisht për të qenë më pak të ndjeshëm ndaj depresionit.
Shkencëtarë në Institutin Kombëtar të Shëndetit Mendor (SHBA), kanë propozuar një shpjegim të ri për çrregullim emocional stinor, që mund të rrjedhë nga sasia e lartë e melatonin në tru (kur gjëndrat pompojnë shumë melatonin, njeriu ndjehet i përgjumur), dhe rekomandojnë që në rastet kur melatonin është fajtori kryesor, terapi të lehta me barna për kontrollin e nivelit të melatonin mund të jenë të efektshme.
Shkencëtarë të tjerë në Kanada, aktualisht, janë duke studiuar rolin e kimikateve të trurit si, serotonin dhe dopamine, të cilat dihen se ndërveprojnë me ritmin cirkadian që lidhet me orën biologjike.
Disa barna kundër depresionit si Prozac dhe Paxil përdoren për disa raste të çrregullimit emocional stinor, por këto janë parë si ilaçe tepë të forta dhe të panevojëshme për një çrregullim të tillë.
Terapia me jone negative është provuar si një mënyrë tjetër e re për të trajtuar çrregullimin emocional stinor. Kjo terapi përfshin drejtimin e një rryme jonesh të ngarkuara negativisht në shtratin e posaçëm të një pacienti. Zbulimi se densiteti i lartë i joneve negative (jo jonet të njëjta me ato të prodhuara nga filtrat e ajrit në shtëpi) ndihmon njerëzit me çrregullim emocional stinor, ndodhi aksidentalisht gjatë një studimi rreth diçkaje tjetër, dhe një studim i dytë, gjeti se kjo terapi është e dobishme.
Dihet se ajrit është plotë jone negative në pranverë, dhe jo në dimër. Por kjo nuk mund të të shpjegojë se si punon terapia me jone. Deri tani një përgjigje nuk ka, por shkencëtarët janë të bindur se terapia me jone është e efektshme.
/Astrit Lushi

Kur Profeti Muhamed ﷺ mori komandën nga Allahu për të drejtuar komunitetin musliman në obligimin e faljes së pesë namazeve ditore, kibla e tyre ishte e drejtuar drejt qytetit të shenjtë të Jeruzalemit. Për myslimanët, qyteti i Jerusalemit është një vend i rëndësishëm. Si shtëpinë e profetëve të shumtë të Islamit siç janë; Davudi (David), Sulejmani (Solomon), dhe Isai (Jezusi), qyteti ishte një simbol i profetëve të fundit të Islamit. Kur Profeti Muhamed ﷺ bëri udhëtimin e mrekullueshëm natën nga Meka në Jeruzalem dhe kthimin e saj prapa në qiell atë natë (i njohur si Israja dhe Miraxhi), ajo kishte fituar një rëndësi të shtuar si në vendin ku Profeti ﷺ u kishte udhëhequr gjithë profetëve të mëparshëm në namaz dhe pastaj u ngjit në qiell.
Për myslimanët, megjithatë, Jeruzalemi do të mbetet një simbol i largët gjatë jetës së Pejgamberit ﷺ dhe i viteve menjëherë pas vdekjes së tij. Si muslimanë erdhën për të kontrolluar Irakun dhe pastaj Sirinë në vitin 630, megjithatë, Jeruzalemi do të bëhet një qytet mysliman dhe Xhamia al-Aksa në Jerusalem do të bëhet një nga pjesët më të rëndësishme të vendit në perandorinë myslimane. Gjatë gjithë historisë komplekse dhe të shkatërruar nga lufta të këtij qyteti, Xhamia ka qenë një qendër kryesore e luftës për Jeruzalemin. Me myslimanët, të krishterët dhe hebrenjtë të gjithë duke pasur parasysh tokën nën Xhaminë si vend veçanërisht i shenjtë, rëndësia e të kuptuarit në historinë e këtij vendi është me rëndësi tejet të madhe.
Pjesa 1 e këtij neni do të orientohet në historinë e Xhamisë para ardhjes së Profetit Muhamed ﷺ dhe në periudhën e hershme islame deri në ardhjen e kryqtarëve në vitin 1099. Pjesën 2 do të përshkruajmë historinë e xhamisë së el-Aksas nga koha e kryqëzatave moderne.
Para dhe pas kohës së Pejgamberit ﷺ
Për myslimanët, Islami nuk ishte një fe e re në vitet 600 kur Profeti Muhamed ﷺ filloi të predikonte atë në Mekë. Në vend të kësaj, ajo është parë si një vazhdimësi dhe gurthemeli i traditave të profetëve të së kaluarës që janë të nderuar nga të gjitha (tre) besimeve monoteiste. Mesazhi i Muhamedit ﷺ vetëm vazhdon dhe i përsos mesazhet e Ibrahimit (Abraham), (Musait) dhe ‘Isait, i cili ishte involvuar në histori me kalimin e kohës. Kështu, për muslimanët, Tempulli i Solomonit që ishte ndërtuar në Tempullin e Malit të Jerusalemit qysh në kohët e lashta ka qenë në fakt pjesë e historisë së tyre fetare.
Me këtë mendim, kur muslimanët pushtuan qytetin e Jeruzalemit në vitin 637 gjatë kalifatit të Umer ibn el-Hatabit, ata kërkuan ta ringjallin Jeruzalemin si një vend adhurimi. Tempulli i lashtë i Jeruzalemit ishte rindërtuar disa herë, më së fundi nga Herodi rreth shekullit 20 pes. Nga të 70-at megjithatë, romakët shkatërruan tempullin pas një revoltë çifute në Palestinë. Çifutët ishin të ndaluar të hyjnë në qytet dhe pjestarët e fesë së Judaizmit.

Haram al-Sherif, Xhamia Al-Sakrah në qendër dhe Al-Aksa në të majtë

Zona ku tempulli qëndroi mbeti si një djerrinë për disa qindra vitet e ardhshme. Romakët e kishin përdorur zonën si një depoje të mbeturinave, kështu që kur Omeri hyri në qytet dhe shkoi për të parë se ku paraardhësit e tij fetar si Davudit dhe Sulejmanit kishin adhuruar (që ishte edhe vendi ku Muhamedi ﷺ kishin adhuruar gjatë kohës së Israsë dhe Miraxhit), ai gjeti një zone të ndyrë dhe një xhami të pashfrytëzuar. Megjithatë, ai vendosi për të pastruar zonën dhe ndërtoi xhaminë e Al-Aksas. Siç ishte zakon i tij, ai ka punuar së bashku me muslimanët në pastrimin e zonës. Ata ndërtuan një xhami themelore që mund të përshtatet për rreth 3000 persona në fund të pjesës jugore të Malit të Tempullit, i njohur tashmë nga muslimanët si Haram al-Sharif, Shenjtërores Fisnike. Një pelegrin bashkëkohor i krishterë e përshkroi xhaminë si një strukturë të madhe prej druri të ndërtuar mbi rrënojat e mëparshme.
Për muslimanët, ata nuk e shohin këtë si vend të shenjtë nga ana e feve të tjera. Që të njëjtët profetë që përmenden në Dhiatën e Vjetër të Biblës janë pranuar si profetë myslimane, xhamia e re është parë si një vazhdimësi e atyre vendeve të hershme të adhurimit. Kjo shkoi në përputhje me një nga temat qendrore të Islamit, se ajo ishte në përsosjen e besimeve monoteiste të mëparshme.
Haram al-Sherif
Për dekada me radhë, kjo strukturë e thjeshtë e ndërtuar nga Omeri ndërtesën kryesore e kishte në Haram. Në vitin 690, megjithatë, halifi Abd al-Maliku i dinastisë Umajade rindërtoj Xhaminë al-Aksa, shumë më të madhe dhe më të qëndrueshme se sa që Omeri e kishte ndërtuar atë më parë. Plani themelor nga datat aktuale të xhamisë nga ky rindërtim u cilësua si ‘Arritje e vërtetë arkitektonike e Abd al-Malik-ut megjithatë, në atë se çfarë kishte ndërtuar në rreth 200 metra në veri.
Mbi shkëmbin nga i cili disa muslimanë besojnë që Profeti Muhamed u ngjit në qiell nga kjo kupolë shkëmbore që ‘Abd al-Malik e rindërtoi më vonë. Si pjesë e xhamisë el-Aksa, kjo nuk ishte një shtëpi e veçantë e adhurimit, as që ishte menduar për të konkurruar me xhaminë Al-Aksa, por ajo do të thotë si një plotësues për të. Duke përdorur traditat arkitektonike dhe mozaikët që bënë umajadët që e kishin mësuar nga bizantinët që sunduan zonën para tyre, Kupola Shkëmbore menjëherë u bë një nga pikat kryesore të arkitekturës islame në vitin 600.

Xhamia Al-Sakrah e ndërtuar nga Abd al Malik në vitin 690

Kupola e Shkëmbit ishte ndërtuar në samitin e Kompleksit Haram dhe është kështu një nga ndërtesat më mbresëlënëse dhe më të lavdishme të qytetit. Ajo ka një gjurmë tetëkëndëshe, nga të cilat ngrihet një kupolë 20 metra. Kjo është mbuluar fillimisht në fletë plumbi. Kaligrafi ishte stolisur brenda dhe jashtë ndërtesës, me disa nga mbishkrimet e vjetra ekzistuese Kur’anore duke qenë brenda kubes të ndërtesës. Duke pasur parasysh madhështinë e ndërtesës, disa historianë modernë kanë argumentuar se ‘Abd al-Malik qëllimin e ndërtesës e cilësonin që të jetë një rival i Qabes në Mekë. Sikur ata që synojnë ta bëjnë këtë, dijetarët myslimanë të kohës nuk do të kenë asnjë dyshim të shprehur me zemërimin dhe të regjistrojnë synimet e tyre blasfemie në librat e shkruar gjatë asaj kohe. Megjithatë, nuk ekziston asnjë llogari bashkëkohore të tyre nuk ka për ta kërkuar qëllimin dhe përmendja më e hershme e kësaj ideje është shkruar 200 vjet më vonë, nga dikush me një paragjykim të fortë anti-umajad dhe anti-Islam.
Pas rënies së umajadëve në vitin 750, Jeruzalemi u vu nën kontrollin e “dinastisë Abasite”. ‘Kalifët e rinjë abasidë kishin kapitalin e tyre në qytetin irakian Bagdad dhe nuk e vënë theksin drejtues më shumë në Jeruzalem, ashtu siç umajadët kishin bërë. Si shqyrtim, Haram nuk ka marrë vëmendjen dhe paratë që kishte gjatë periudhës së umajadëve. Megjithatë, përkundër neglizhencës të marrë nga halifët, Jeruzalemi ka vazhduar të jetë një vend i rëndësishëm i pelegrinazhit dhe Xhamia al-Aksa vetë kishte mbetur si qendër e jetës islame në qytet nga viti 600 dhe 900, përkundër shumë tërmeteve gjatë kësaj të cilat periudha e nevojshme sillte renovime të shumta.

Rënia e saj në duart e Fatimitëve
Jeruzalemi dhe Haram al-Sharif filluan të shkaktojnë trazira pa fund nga Perandoria Fatimite në vitin 900. Perandoria Fatimite, e cili ishte e bazuar në Egjipt, mori kontrollin e Jeruzalemit në vitin 970, pasi mundi “trupat” e Abasit në Ramla aty pranë. Fatimitët i përkisnin sektit Ismaili të shiizmit, që shumë dijetarë islamë historikisht e kanë klasifikuar atë si jashtë gjirit të vërtetë të Islamit. Periudhat e sundimit fatimit kishin pasoja katastrofike për xhaminë Al-Aksa.
Që nga fillimi i qeverisjes muslimane mbi Jeruzalem, xhamia dhe al-Haram në përgjithësi kishin qenë qendra të diturisë islame. Studiuesit kishin themeluar rregullisht shkollat në xhami për të edukuar nxënësit nga bazat e gramatikës arabe të temave të përparuara në ligjin islam dhe teologjisë. Gjatë periudhës fatimite, këto përpjekje arsimore ishin cunguar nga qeveritarët Fatimit dhe zëvendësohen me institucionet zyrtare shiite. Gjeografi al-Muqaddasi shkroi në vitin 985 se në Jeruzalem, “juristët mbeten të pa vizituar, njerëz të perëndishëm që nuk kishin famë dhe shkollat janë mbetur pa mbikëqyrje dhe se për to nuk ka leksione.” Ai vazhdon të vajtoj mungesën e edukimit islam në qytet që ishin të frekuentuara nga dijetarët si el-Shafi’iu në të kaluarën.
Periudha më e keqe e sundimit fatimit përfundoi duke qenë mbretëria e el-Hakimit, e cila filloi në vitin 996. Ai shkoi përtej sundimtarëve të mëparshëm Fatimit në shtypjen e tij të Islamit. Ai e deklaroi vetën hyjnor, duke kërkuar që emri i tij të zëvendësojë emrin e Perëndisë në predikimet e së premtes, agjërimin mysliman të Ramazanit e shpalli të jashtëligjshëm, duke penguar muslimanët të shkojnë në Mekë për haxh. Deri në fund të sundimit të tij në 1021, qyteti i Jeruzalemit, humbi statusin e saj si një qendër e diturisë islame. Përtej kësaj, ai gjithashtu kishte shtypur të krishterët dhe çifutët në Jeruzalem dhe me të ai shfarosi Kishën e Varrit të Shenjtë, në konflikt të drejtpërdrejtë me ligjin islam dhe premtimet e Omerit që ishin vënë më 637.

Enterieri i brendshëm i xhamisë Al-Aksa gjatë periudhës omejade përpara se të binte në duart e fatimitëve.

Pas mbretërimit katastrofik të el-Hakimit erdhën disa liderë më të moderuar fatimit, të cilët ishin më të gjindshëm në xhaminë e qytetit dhe historinë e saj islame. Në vitin 1030, pas tërmetit katastrofal, Xhamia al-Aksa u rinovua nga Fatimitët. Struktura rezulton se ajo kishte një nef qëndror dhe 7 harqe të mëdhaja në fasadën e saj që ishte mbështetur në çatinë masive. Kjo ishte poshtë e ndërtuar nga 14 harqe masive që janë ndërtuar fillimisht nga omejadët. Xhamia e sotme është pak a shumë e pandryshuar nga ndërtimi fatimit.
Në vitin 1073, Jeruzalemi u pushtua nga turqit selxhukë, të cilët ishin kthyer në besim të fundit në rrjedhë të Islamit Sunni nga Azia Qendrore. Nga një perspektivë islame, al-Aksa tani ishte kthyer në duart e të aftëve të një shteti të fuqishëm sunitë, e cila solli përsëri përparësi islame në qytet. Shkollat u krijua në zonën Haram ku mësimdhënies ishin shkollat e Shafiut dhe Hanefiut të ligjit islam dhe jeta intelektuale në qytet filloi të lulëzojë përsëri. Studiuesit filluan të emigrojnë në qytet për të mësuar, si dhe për të mësuar nga e gjithë bota myslimane. Veçanërisht, Ebu Hamid el-Gazaliu u zhvendos në qytet në vitin 1095. Ai jetoi në Haram përgjatë murit lindor të qytetit, dhe kaloi vitet e ardhshme në lutje dhe izolim në Kupolën e Shkëmbit dhe xhamisë al-Aksa. Gjatë kësaj kohe, ai shkroi tepër ndikim në ringjalljen e shkencave fetare, e cila kishte revolucionarizuar mënyrën se si muslimanët u afruan më shumë në tema të tilla si shpirtërore, mbi filozofinë dhe sufizmin.
Ringjallja e jetës intelektuale myslimane përreth xhamisë al-Aksa nuk do të zgjasë, megjithatë. Natyra islame e al-Haram së shpejti do të fshihet në vitin 1099 me ardhjen e kryqtarëve, siç do të shohim në pjesën e 2 të këtij neni.

Pamja e jashtme e Xhamisë Al-Aksa

Në Pjesën e parë të këtij artikulli, ne pamë historinë e hershme të faqes së tretë më të shenjtë në Islam: xhaminë al-Aksa. Nga një vend me histori poseduese romake dhe bizantine të shëndrruar në një xhami modeste të ndërtuar nga Omer ibn Hatab, në një kompleks gjigand të kurorëzuar nga Kupola e Shkëmbit në kohët e fiseve Omejade. Islami ka luajtur një rol të madh në historinë e kompleksit Haram al-Sharif në shekujt e parë të Islamit. Kur Fatimitët erdhën në pushtet në vitin 900, megjithatë Islami u zëvendësua me ide ekstremiste nga sekti Ismaili dhe me propagandë fatimite.
Në pjesën e dytë të këtij artikulli, ne do të shikojmë kërcënimin e kryqtarëve që vjen në xhami dhe historinë e mëvonshme të zonës së memlukëve dhe kohërat sunduese të saj nga ana e Perandorisë Osmane.
Kryqëzatat
Në vitin 1095, perandori bizantin Alexios kërkoi ndihmë nga papa Urbani II në Romë në luftën e tij të vazhdueshme kundër turqve selxhukë në Gadishullin e Anadollisë. Përgjigja e Papës ishte të bëhej kryqëzata së pari, ku qëllimi i të cilit nuk ishte për të luftuar selxhukët, por ishte për të pushtuar Jeruzalemin nga muslimanët dhe me këtë të arrijnë të krijojnë një mbretëri katolike në Tokën e Shenjtë.
Pavarësisht se në zemër të botës muslimane, Jerusalemi ishte i ndjeshëm ndaj kryqtarëve. Përçarje e kësaj sage ishte mbreti në Lindjen e Mesme që kishte probleme midis guvernatorëve dhe gjeneralëve mysliman. Me këtë rast kryqtarët bënë presion në drejtim të Jeruzalemit, ku shumica e qyteteve nuk pranuan ti luftonin kryqtarët dhe i lejuan ata që të vazhdojnë rrugën e tyre në qytetin e shenjtë.
Në vitin 1099, kryqtarët arritën në Jerusalem, e cila kishte qenë koha e fundit që Fatimitë e morrën atë pjesë nga ana e selxhukëve. Për shkak të luftës së ashpër midis Fatimitëve dhe selxhukëve, asnjëra palë nuk ishte në gjendje për të mbrojtur qytetin në mënyrë efektive. Më 15 korrik të vitit 1099 kryqtarët arritën të luftojnë në rrugën e tyre mbi muret dhe të hyjnë në qytet.

Kryqtarët e përdorën Al-Aksën si vend strategjik të tyre

Kur kryqtarët hynë, ndodhi njëra nga ngjarjet më të tmerrshme në historinë e xhamisë al-Aksa. Kryqtarët e bënë të qartë se nuk do të marrin asnjë të burgosur dhe një pjesë e madhe e popullsisë muslimane të qytetit ikën në xhami dhe kërkuan sigurisë atje. Vend i shenjtë apo jo, kryqtarët ishin të vendosur për të bërë luftë me çdo musliman në qytet. Ata hynë në xhami me armë në duar dhe i vranë që të gjithë njerëzit në xhami.
Masakra pasuese vijoi me mijëra myslimanë të vrarë në xhami. Për kryqtarët, kjo ishte një spastrim i domosdoshëm nga vendi i shenjtë. Shumë kryqtarë shkruan fakte tmerri rreth masakrës. Një prej tyre madje shkroi rreth asaj se si një vend i mrekullueshëm që ishte për të parën herë u kthye nga kryqtarët si vend “ku deri në gjunjët e tyre ishte e mbuluar me gjak” në xhami. Për muslimanët, kjo ishte tragjedia më e keqe që kishte ndodhur ndonjëherë në historinë e Xhamisë së tyre.
Për kryqtarët, eliminimi i myslimanëve të Jerusalemit ishte i lejuar në vizionin e tyre kryqtar. Sundimtari i parë i Mbretërisë së re të Jeruzalemit, Godfrey, u vendos në xhaminë Al-Aksa. Pjesa e brendshme e xhamisë ka qenë e rinovuar tërësisht për ta kthyer atë në një pallat me mure të reja të brendshme, dhoma dhe kopshte. Natyrisht, të gjitha shenjat e kaluarat e saj myslimane ishin mbuluar. Kaligrafi në xhami u mbulua tërësisht, lutjet në to u fshinë të gjitha, dhe mihrabi ishte prerë me tulla.
Kupola e Shkembit për disa qindra metra në veri, kryqtarët planifikonin gjithashtu të ndajë ndërtesën për qëllimet e tyre. Ata ishin kryesisht injorant të historisë së ndërtesës. Disa besonin madje se ishte tempulli origjinal i ndërtuar nga Salomoni [Profeti Sulejman] në kohët e lashta. Në çdo rast, ata e kthyen ndërtesën në një kishë të njohur si shtëpia e Zotit. Ashtu si në xhaminë al-Aksa, kaligrafia Islame është e mbuluar dhe të gjitha shenjat e kaluara të saj islame ishin fshirë. Shkëmbi nën kupolë ishte e mbuluar me mermer dhe e bënë atë në një altar për lutjet.

Një pamje ajrore e vendit të Haram al-Sharif. Kupola e Shkëmbit është në qendër të imazhit dhe Xhamia el-Aksa në vetvete është në plan të parë e ndërtuar me kube argjendi.

Muslimanët u ndaluan zyrtarisht nga hyrja në qytet. Ka shembuj të kufizuar të diplomatëve myslimanë që erdhën në Jeruzalem që janë lejuar për t’u lutur atje individualisht, por shembuj të kësaj janë të pakta dhe larg realitetit.
Salahudin Ejubi dhe Memlukët
Në vitin 1180, sulltani me prejardhje kurde Salahudin Ejubi arriti t’i bashkojë shtetet e ndryshme myslimane që ta rrethonin Jeruzalemin. Me ushtrinë e tij të bashkuar muslimane, ai arriti ta çlironte qytetin e Jeruzalemit nga kryqtarët në vitin 1187. Ndryshe nga kryqtarët 88 vjet më parë, Salahudini nuk ka lejuar një masakër të civilëve apo ushtarëve. Ai i urdhëroj kryqtarët të largohen në mënyrë paqësore nga qyteti dhe e rimorrën kontrollin e Haram al-Sharif për muslimanët.
Salahudini u zotua për të pastruar xhaminë e Al-Aksas brenda një jave pas çlirimit të qytetit, në kohën e namazit të së premtes. Si kalifi i dytë, Omeri 550 vjet para tij, Salahudini kishte punuar me ushtarët e tij dhe pasuesit në dorë që të pastronin xhaminë. Strukturat e kryqëtarëve brenda xhamisë u shembën. Banjo dhe mobiljet kryqtare janë pastruar nga xhamia e cila u spërkat me ujë trëndafili më pas nga Salahudini personalisht. Mihrabi u zbulua siç ishte kaligrafi islamik që ishte mbuluar nga kryqtarët. Salahudini madje solli me vete një minber (platformë) e cila ishte e ndërtuar në Damask në përgatitje për çlirimin e Jerusalemit. Përveç rregullimit të xhamisë, Salahudini kishte themeluar institute të shumta edukative që banonin brenda Haramit Sharif, pasi ai u përpoq që të sjellë përsëri karakterin islam të qytetit.
Pavarësisht nga kryqëzata e re që ishte nisur në përgjigje të pushtimit mysliman të qytetit, Salahudini ishte në gjendje që të mbronte denjësisht qytetin nga sulmet kryqtare. Pas vdekjes së tij në vitin 1193, Dinastia Ejubide nga pasardhësit e tij vazhdoi të sundojë Jeruzalemin dhe të marrë përgjegjësinë për mbrojtjen e saj nga sulmet kryqtare. Në vitet 1200 dhe në fund të viteve 1300, Dinastia Ejubide gradualisht i dha rrugën për udhëheqje Sulltanatit të Memlukëve të rinj të Egjiptit, të cilët më vonë u sunduan nga ushtarët turq.

Minberi i Salahudinit, para se të shkatërrohej më 1967

Gjatë Sulltanatit të Memlukëve, zelli Evropian për kryqtarët u shua ngadalë, dhe Jeruzalemi ishte më i sigurtë nga sulmi. Kështu, Memlukët ishin në gjendje për të vendosur më shumë theksin në ndërtimin e ndërtesave islame në qytet, veçanërisht më pranë vendit të Haram al-Sharif. Një verandë e ri kolonjale u ndërtua në anën perëndimore të Haramit, në kufi me tregjet e qytetit. Kupola e Shkëmbit vetë u rinovua dhe burimet e shumta si dhe kupola u ndërtua në Haram për përdorim e saj nga besimtarët.
Shkolla të shumta të ligjit islam janë ndërtuar mbi kufijtë e Haram al-Sharifit. Studiuesit e konsideruan atë si një bekim të veçantë për të qenë në qytet dhe të jenë në gjendje për të studiuar Islamin në Xhaminë Al-Aksa dhe tek Kupola e Shkëmbit brenda mendimit që u çmua veçanërisht. Muslimanët nga Afrika e Veriut, Persisë madje edhe nga India e Kina u dyndën në xhami për të studiuar rreth fesë. Dijetari i madh i vitit 1300, Ibn Tejmije madje shkroi një traktat të shkurtër në lidhje me përfitimet e vizitorëve të Xhamisë Al-Aksa ku në të përfshiheshin rregulla të shumta të mirësjelljes të cilat kishin karakter cilësor.
Osmanët
Sipas Ibn Haldunit, perandoritë janë të destinuara përgjithmonë të rriten dhe të bien çdo qindra vjet. Dhe i tillë ishte rasti për Memlukët. Nga 1500-ta e hershme, mega-pushteti i ri i botës muslimane ishte Perandoria Osmane, me bazë në qytetin historik të Stambollit. Në vitin 1513, sulltan Selimi shkoj në luftë të luftonte kundër Memlukëve, dhe në vitin 1516 ai u shfaq jashtë mureve të Jeruzalemit me ushtrinë e tij otomane dhe u dha çelësat e qytetit në mënyrë paqësore nga qeveria e saj lokale.
Si pjesë e perandorisë më të fuqishme në botë në vitin 1500, Jerusalemi kishte përjetuar një rigjallërim të ri. Ajo u bë kryeqyteti i sanxhakut të Jeruzalemit, një rrethinë administrativ e krahinës të Sirisë. Osmanët dërguan qeveritarët, ushtarët dhe administratorët e saj në qytet për të ndihmuar të menaxhonin atë.
Për xhaminë, kontrolli osman do të thotë një epokë e re të ndërtimit dhe e përfitimit. Djali i Selimit, Sulejman el-Kanuni erdhi në pushtet në vitin 1520. Gjatë mbretërimit të tij, Kupola e Shkëmbit u rinovua krejtësisht në mënyrë magjepse. Pjesa e jashtme e ndërtesës ishte e mbuluar në mermer, pllaka me ngjyra dhe kaligrafi. Vargjet nga kapitulli i 36 i Kur’anit (Suren Jasin) ishin stolisur në krye të mureve që ende mund të shihen edhe sot. Sulejmani gjithashtu porositi një burim pranë hyrjes kryesore të xhamisë al-Aksa, e cila është përdorur edhe nga besimtarët për të bërë abdes (pastrimin ritual). Për vetë qytetin, Sulejmani urdhëroi arkitektin e famshëm në atë kohë që quhej Mimar Sinan, për të rindërtuar muret rreth qytetit, e cila gjithashtu mbijeton edhe sot.

Kupola e Shkëmbit u rinovua nga Sulltan Sulejmani në vitin 1500. Pllaka e vënë në në atë kohë ende e zbukuron pamjen e jashtme të saj

Britanezët dhe Israelitët

Për shekuj me radhë nën sundimin osman, Jerusalemi dhe Xhamia al-Aksa kishin ruajtur një status quo të shëndetshme. Ndërsa muslimanët ishin në krye të administratës së qytetit, hebrenjëve dhe të krishterëve ju ishte dhënë liria fetare në pajtim me ligjin islam dhe metodologjinë osmane. Bilanci i kësaj gjendje u ndërpre nga dalja e lëvizjes zioniste në Europë, e cili kërkonte ta kthente Jerusalemin dhe zonën përreth saj në një shtet ekskluzivisht hebraik.
Kur kërkesat e tyre janë refuzuar nga Sulltan Abdulhamidit II në fund të 1800s, zionistët u kthyen kah britanikët në Luftën e Parë Botërore. Osmanët kishin hyrë në luftë kundër britanikëve në vitin 1914 dhe britanikët shpejt avancuan përmes Gadishullin Sinai dhe Palestinës nga viti 1915 deri më 1918. Në vitin 1917, britanikët pushtuan qytetin e Jeruzalemit. Për herë të parë që prej kryqëzatave, qyteti ishte në duart e jo-muslimanëve. Megjithatë, ndryshe nga kryqëzatat asnjë masakër nuk e ka përcjelluar atë. Komunitetit Mysliman të Jeruzalemit ju lejohej të vazhdonin të kontrollonin zonën Haram al-Sharif edhe pse me mbikëqyrjen e plotë britanike.
Harta ilustruese e Haram al-Sharif. *kliko linkun për të zmadhuar rezulucionin

http://lostislamichistory.com/wp-content/uploads/2013/05/Haram-al-sharif-plan-1890.jpg

Për zionistët, kontrolli britanik i Jeruzalemit do të thoshte rritje e emigracionit hebraik nga Evropa. Qindra mijëra hebrenjë emigruan në Palestinë, me shumë prej tyre u vendosën në Jeruzalem. Nga koha britanike u tërhoq nga Palestina në vitin 1948, zionistët ishin në gjendje të krijojnë një shtet të quajtur Izrael dhe në luftën e mëvonshme, pushtuan shumicën e shtetit të Palestinës. Gjysma e Jeruzalemit, duke përfshirë edhe Xhaminë al-Aksa dhe Kupolën e Shkëmbit, u vendosën nën kontrollin e Izraelit. Në vend të kësaj, Jordani mori kontrollin e Jeruzalemit Lindor dhe Haram al-Sharifin.
Më 7 qershor, 1967, ditën e tretë të Luftës së Gjashtë, trupat izraelite arritën të pushtojnë Jeruzalemin, së bashku me pjesën tjetër të Bregut Perëndimor, për shkak të një tërheqjeje masive të trupave nga qeveria jordaneze. Trupat izraelite hynë në Haram me lehtësi relative dhe vendosën një flamur izraelit tek maja e Kupolës së Shkëmbit. Për myslimanët, kjo ishte një katastrofë epike që shënoi një pikë kthese në historinë e xhamisë. Shtimi në tension, një pjesë e madhe e xhamisë së al-Aksas është dëmtuar nga një zjarr i madh në vitin 1967 që ka filluar nga një ekstremist australian i cili shpresonte se shkatërrimi i xhamisë do të hapte rrugën për ardhjen e dytë të Jezusit. Pjesa më e madhe e kaligrafisë së lashtë u shkatërrua, së bashku me minberin e Salahudin Ejubit.
Me pushtimin izraelit të qytetit, çdo hyrje e myslimanëve në Jeruzalem u kontrollua në mënyrë rigoroze. Edhe sot, shumica e muslimanëve nga Jeruzalemi në vetvete janë rreptësisht të ndaluar të hyjnë në Jerusalem dhe të luten në xhaminë Al-Aksa. Vetëm një Vakaf kontrollohet nga myslimanët, por hyrja në Haram al-Sharif menaxhohet nga policia izraelite, të cilët rezervojnë të drejtën të ndalojë njerëzit nga hyrja.
Siç ka qenë e gjatë gjithë kjo histori, Xhamia al-Aksa është përsëri qendra e jetës fetare muslimane në qytet si dhe aty aplikohen tensione me grupet e tjera. Me cënim të Izraelit, me ndarjen në botën myslimane dhe lufta e brendshme, e ardhmja e xhamisë al-Aksa është përsëri e pasigurt.
Bibliografia:
– Armstrong, Karen. Jerusalem: One City, Three Faiths. New York: Alfred A. Knopf, 1996. Print.
– Montefiore, Simon Sebag. Jerusalem: The Biography. New York: Vintage Books, 2011. Print.
Përktheu dhe Përshtati:
GRANIT HYSENI
12 Dhjetor 2015
Prishtinë

MULLA JAKUP KOMBI
Kapitulimin e Jugosllavisë shqiptarët e Rozhajës e kuptuar si akt çlirimi kombëtar nga kthetrat e ish pushtimit sllav. Në Tregovishtë (Rozhajë) në gjithë Bihorin , në Plavë e Guci,në Pazar të Ri, Tutin, Sjenicë, Ribariq e në gjithë Sanxhakun vloj edhe njëherë gjaku i shqiptarit për liri dhe bashkim Kombëtar. Në këtë moment historik në Rozhajë vie patrioti Ferhat Draga me grupin e tij.Ai në mesin e kelmendasve te Rozhajes gjënë përkrahjen e duhur për mbrojtjen e tërësisë territoriale të tokave shqiptare.
Ali Daci
Vija e demarkacionit në mes fuqive evropiane të asaj kohe, pra ne mes Gjermanisë dhe Italisë e cila ishte tërhequr me 23 prill të vitit 1941 ka sjelë ndarjen kufitare të administratës së re në mes të koalicionit. Kështu Tregovishta (Rozhaja) dhe qytetet tjera të Sanxhakut u ndodhën nën administrimin gjerman. Me marrveshjën Romës të datës 18 maj 1941 vie deri tek revidimi i vijës kufitare më çrast shkon në dobi të italianëve. I gjithë Sanxhaku përfshirë edhe Rozhajën vihen nën administrimin Italian. Në emër të popullit të Tregovishtës qeverisjen lokale do ta formojnë njerëzit me eminent të kohës siç ishin Adem Naj Kurtagiqi, Mulla Jakup Kombi,(Kardoviq), Shefko Beqiragiqi,Zhujë Selman Daci ,Ragip Nurkoviqi, Avdyl Bralaj, Meho Kallaqi, e shume burra shqiptare të treves se Malësisë së Rozhajës.Adem Naji Kurtaga emrohete prefekt i nënprefekturës së Rozhajës,pasi që kjo prefekturë tani ishte nënadministrimin e shtetit shqiptarë, gjegjësisht nenprefektura e Pejës. Në këtë kohë formohet Komiteti i Kosovës në të cilin menjëherë kyçën Adem Naji Kurtagiqi,Zhujë Selman Daci,Sadik Selim Daci, Mulla Jakup Kombi nga Rozhaja Shefki Kershiqi dhe hoxhë Osman Rastoderi nga Petnica si dhe Ibër Mashiqi e Nexhip Zeka nga Berana.Me këtë rast Jakup Kombi formoi formacionet e vellnetareve shqiptare dhe u zgjodh komandant i tyre, formacione këto që në gjirin e vet mblidhnin shumë vullnetar shqiptar.
Për prefekt të nënprefektuarës populli i tregovishtës zgjodhi atdhetarin dhe luftetarin e pa epur për çeshtjën kombëtare,Adem Najë Kurtagën (Kurtagiq) kurse komandant të xhandarmerisë emroi Qazim Kurpejën (Kurpejoviq),ndersa komandant i forcave vullnetare shqiptare emrohet Mulla Jakup Kombi.Më 2 korrik të viti 1941 ai se bashku me Zhujë Selman Dacin,Adem Najen, Mehë Kallaqin e Avdi Brahim Bralën e shumë Dacjan e Ballotiqas dhe Kolenas priten batalionin e forcave ushtarake “Korata” të udhëhequr nga nënkolonel Sali Sylë Bushati. Pas ardhëjs së Ushrtisë Shqiptare, ushtri kjo e cila kishte të vetmin qëllim mbrojtjen e terësisë teritoriale të tokave shqiptare,populli i Tregovishtës i priti me zemërgjërsi të madhe.Fuqishëm valoj Flamuri Shqiptarë kurse populli këtë akt e priti me gëzim të madh e lotë nder sy, nga ky kushtrim për liri, trimat e bënë betimin para Flamurin Kombëtarë dhe u shti nga armet e zjarrit nga të gjitha anët. Pas bashkimit të ushtarisë së rregullt shqiptare dhe njesitëve vullnetare në Tregovishtë,Mulla Jakupi Kombi mbajti një fjalim ku ndezi zemrat e ushtarve dhe vullnëtarëve shqiptarë për luftën heroike që ata po i priste për mbrojtjen e tokave shqipatre.Të nesermën ata do të pozicionoheshin në vijen e kufirit e pikërisht në Livadhet e Gjakut, në Kacubërre e në Bjeshkën e Turjakut.Jakup Kombi së bashku me vullnetarët e tij ishte i përqendruar në Kacuberr dhe në Turjak, aty kishte ngritur istikamet dhe sistematizuar vullnetarët e tij.Armiku i pabese nuk pushonte se vepruari duke sulmuar mbi Bihorin në të cilin beri një masakër të pa parë të asaj kohe.Pikërisht në shtator të vitit 1943 përfaqsuesi i Bihorit të Sipërm Osman Hrastoderi më anë të një shkrese njofton Mulla Jakup Kombin për masakren e shkaktuar nga çetnike në Bihori duke e sygjeruar se këto forca të njëjtin fat e kishin përgatitur edhe për Tregovishtën.Pasi që ishte e premte dhe ditë tregu,Jakup Kombi therrët popullin në një kryengritje të përgjithshme për mbrojtjën e qytetit dhe rrethinës nga forcat e shumta çetnike, duke e shpalluar njëkohesisht gjendjen mobile anekënd trevës së Tregovishtës. Kush me armë e kush pa të iu përgjigjen kushtrimit për mbrojtjen e atdheut.Pika e dislokimit të forcave mbrojtëse ishte Kacuberri. Po atë ditë Jakup Kombi për në Pejë nisi Zhujë Selman Dacin nga Dacajt(qe ishte zevendes komandant i forcave vulnetare) që atje të ftonte kreret shqiptar për t’i ardhë në ndihmë popullit shqiptar të Tregovishtës. Forcat vullnetare shqiptare nga Rugova dhe Rrafshi i Dukagjinit të nësermën kanë ardhë në ndihmë.Pasi që forcat shqiptare ishin dislokual në zonën e bjershkës së Turjakut,në Livadhet e Gjakut e në Kacubër, ata të përgatitur dhe nën komanden e Jakupit dhe bajraktarit të Rugovës Sak Fazlis, Kurt Abazit nga Radaci trima tjerë nga Rrafshi i Dukagjinit kishin ngrit istikame për pritjen e hordhive çetnike. Kështu në gusht të viti 1943 forcat vullnetare shqiptare të komanduara nga Mulla Jakup Kombi,e Sak Fasli mbrojten me sukse treven e Rozhajës dhe atë të Malësisë nga masakrat çetnike,duke i shkatuar deme te konsiderueshme ne ushtri hordhive çetnike. Kjo betej,nuk ishte vetm mbrojtja e Tregovishtes por edhe pengimin e forcave çetnike drejt marshimit kah Pazari i Ri .Perfundimi i luftes se Dyte Boterore dhe ngadhnjimi i forcave partizano-komuniste mbi nazifashizmin bëri që këto vise shqiptare të ripushtohen nga sllavet, gje të cilën popullata e kesaj treve nuk e pranoj.
Kështu Rozhaja dhe rrethina e saj obligohen që përseri të monilizohen per çlirim definitiv nga këta pushtues,duke u radhitur në të djathtën shqiptare, respektivisht në Levizjen Kaçake.Ketyre forcave çlirimtare gjithnjë u printe patrioti e luftetari Mulla Jakup Kombi me shokë.Ishte koha kur ketyre luftetareve u ngushtohej fusheveprimi të cilet ishin të obliguar që luftën të zhvillojnë në periferi të vendbanimeve duke u lidhur ngusht me luftetaret e lëvizjes kaçake të Rugovës e të Pazarit të Ri të udhehequra nga Sali Rama ,Zhukë Haxhia Rizë Zymeri,Tahir Coli e Bik Dresheviqi,Feriz Sallku e Murat Lotina të cilët nuk pushuan së luftuari deri ne vdekje.Veprimet e këtyre luftetarëve shtriheshin në bjeshkën e Hajlës ,në Buxhov, Kullë, Zhleb, Mokna tek burimet e Ibrit e vende tjera.Viti 1945 ishte fatal për Mulla Jakup Kombin dhe bashkëluftetaret e tij .Pushtuesit sllav të vetedijshem per veprimtarin e ketij burri dhe ndikimin e tij ne kete treve ,ne listen e armikut per likuidim nder te paret ishte Mulla Jakupi e më pastaj Adem Naja, Ragip Nurkuviqi, Meh Kallaqi,Avdyl Bralaj respektivisht udheheqesit e Levizjes çlirimtare të kësaj treve. Duke pasur parasyshe rrezikun qe i kanosej Mulla Jakupit, shokët e luftës e kishin sygjeruar që ai të largohej nga Tregovishta, mirëpo Jakupi tanime në moshë të thyer nuk donta ta lëshonte Tregovishten. Keshtuqe në vitin 1945 shtëpin e tij e rrethojne partizanet.Më pabesi e thërrasin tek dera dhe aty e kapin,ia lidhin duart dhe fillimisht e njoftojnë se ai kërkohej nga administrata e re që të mirrej në pyetje. Pasi që e kishin vu para tytave të pushkëve rrugës për ndertesen partizane njëri nga partizanët pabesisht pas shpine shti në Mulla Jakupin duke i marrë jetën me një beresheri plumbash nga nje pushkë automatike. Ky burr trim të cilin Rozhajasit e varrosn me nderime të mëdha në mungës të shokëve të tij të pushkës la mbresa jo vetem te Rozhajasit por edhe ne gjithe hapsiren shqiptare. Ky patriot dhe luftetar me kohë duhej të rehabilitohej nga historianët dhe politikanët shqiptarë.Mulla Jakup Kombi në historinë shqiptare do të rradhitet përkrah Aqif Blytës, Sak Fazlis, Mulla Zekë Bërdynës, Shaban Polluzhës, Adem Najë Kurtagiqin e shumë bashkëkombas të tij të cilët atdheut ia falën gjë më të shtrenjët, jetën. Pazari i Ri, Peja, Tutina, Sjenica, Tregovishta, Shkupi, Tirana e Prishtina këtij burri i kanë shumë borxh. Institucionet shqiptare duhet që së shpejti të shpallin dëshmor të kombit Jakup Kombin.Vetem kështu këtij burri dhe bashkeluftetareve te tij u dilet borxhit.Ai përkrah Sak Fazlis, bajraktarit të Rugovës, Kurt Abazit bajraktarit të Radacit e shumë patrioteve tjere që moren pjesë aktive më pushkë në dorë për mbrojtjën e trojeve shqiptare u takon vendi në piedestalin më të lartë të lirisë.

Ka shumë arsye përse ne e shijojmë shumë një filxhan çaji: mund të na pëlqejë aroma, ngrohtësia që përçon në ditët e ftohta të dimrit, ose mund ta gjejmë shumë qetësuese pirjen e çajit përpara një oxhaku. Por çaji nuk ka vetëm efekte çlodhëse, ai i bën shumë mirë shëndetit.
Çaji përmban antioksidues. Ashtu sikurse ne lyejmë hekurat me substanca të caktuara për t’i mbrojtur nga ndryshku edhe antioksiduesit shërbejnë për të mbrojtur trupin nga kthetrat e plakjes dhe nga efektet e ndotjes.
Çaji përmban më pak kafeinë sesa kafeja. Kafeja zakonisht ka dy deri në tri herë më shumë kafeinë sesa çaji. Një filxhan kafeje përmban zakonisht rreth 135 miligramë kafeinë, ndërsa çaji përmban rreth 30 deri në 40 miligramë për çdo filxhan. Nëse pirja e kafesë ju shkakton ankth, pagjumësi apo dhembje koke, atëherë filloni të pini çaj.
Çaji mund ta ulë rrezikun e atakut të zemrës dhe vdekjes së qelizave të trurit. Mpiksja e gjakut e formuar nga kolesteroli dhe trombocitetet e gjakut shkakton ndalimin e zemrës dhe shkatërrimin e qelizave të trurit. Duke pirë çaj ju i mbani arteriet tuaja të qeta dhe të pabllokuara. Një studim 6-vjeçar në Norvegji ka zbuluar se personat që pinë 2-3 filxhan çaj në ditë, kanë 70 për qind më pak rrezik të pësojnë një atak zemre, krahasuar me ata që nuk pinë çaj.
Çaji mbron kockat. Nuk është vetëm qumështi ai që ndihmon në formimin e kockave të forta. Një studim që ka krahasuar personat që pinë dhe ata që nuk pinë çaj, ka zbuluar se personat që kanë pirë çaj për 10 vjet ose më shumë, kanë kocka më të forta, pavarësisht moshës, peshës, ushtrimeve fizike apo edhe pirjes së duhanit.
Çaji të jep një buzëqeshje të ëmbël. Të pish çaj të bën mirë edhe për dhëmbët. Është sheqeri që ne i shtojmë, ai që mund të prishë efektin e çajit si zbardhues dhëmbësh. Provoni të pini çaj pa sheqer dhe do të shihni se është po aq i dobishëm sa larja e dhëmbëve.
Çaji rrit imunitetin. Duke pirë çaj ju rrisni imunitetin e trupit tuaj ndaj infeksioneve të shumta. Kur 21 vullnetarë pinë secili nga pesë filxhan kafeje dhe çaji, studiuesit arritën në përfundimin se personat që kishin pirë çaj, kishin një sistem imunitar më të fortë.
Çaji ju mbron kundër kancerit. Antioksidantët që përmban çaji luftojnë kancerin. Janë plot tetë studime që e mbështesin teorinë se, çaji është shumë i rëndësishëm për mbrojtjen nga pasojat negative të sëmundjeve të shumta. Ndaj bëni mira ta fusni çajin në listën e pijeve tuaja të përditshme.
Çaji ju mban të hidratuar. Pijet që përmbajnë kafeinë, duke përfshirë edhe çajin, janë konsideruar si pije që nuk janë të nevojshme për rritjen e sasisë së lëngjeve që na duhen normalisht. Kjo, sepse kafeina është një pije diuretike ose thënë ndryshe që na shton nevojën për të urinuar. Megjithatë studimet e fundit kanë zbuluar se kafeina nuk përbën problem dhe se pijet që e përmbajnë atë ndihmojnë për sasinë e lëngjeve që duhet të marrim. Kafeina bëhet problem vetëm nëse pini njëkohësisht pesë ose gjashtë filxhanë pijesh që e përmbajnë atë.
Çaji është pa kalori. Çaji nuk përmban asnjë kalori po të mos i hidhni sheqer apo qumësht. Të përdorësh qoftë edhe 250 kalori më pak në ditë ndihmon në humbjen e gjysmë kilogrami në javë. Nëse po kërkoni për një pije që nuk ka në brendësi kalori, çaji është i duhuri.
Çaji rrit metabolizmin tuaj
Shumë njerëz ankohen se kanë një metabolizëm të dobët dhe se nuk humbin dot peshë. Çaji jeshil ka treguar se rrit metabolizmin dhe se ju mund të digjni 70-80 kalori duke pirë pesë filxhanë në ditë. Duke e llogaritur për një vit mund të humbni rreth 3.6 kg vetëm duke pirë çaj jeshil.
Pyetje mbi çajin
Cili çaj është më i miri, jeshili, i ziu apo i bardhi?
Nuk ka shumë ndryshim mes çajeve, sepse të gjithë përgjithësisht përmbajnë të njëjtën sasi të pigmenteve që treten dhe i japin vlera për shëndetin. Çaji jeshil dhe i ziu vijnë prej së njëjtës bimë, por çaji jeshil është tharë për më pak kohë, duke shmangur kështu procesin e fermentimit që gjendet te çaji i zi.
Të bën po aq mirë çaji pa kafeinë?
Disa kompani përdorin substanca kimike që i largojnë çajit kafeinën, disa të tjera përdorin procesin e ujit për këtë qëllim. Procesi me substanca kimike largon më shumë sesa duhet elementet e dobishme, ndaj duhet të lexoni me kujdes etiketat.
Si të përgatisësh një çaj ideal?
Për çajin e ngrohtë hidhni një filxhan me ujë për çdo tabletë çaji ose lugë nëse po përdorni çaj të tharë.
Hidheni masën e çajit në një enë qelqi (materialet plastike apo metalike i japin shije të pakëndshme). Hidhni ujin e zier mbi enën me çaj, kini parasysh sesa më shumë ujë të hidhni, aq më e butë do të jetë shija.
Ndërsa çaji i ftohtë përgatitet si më lart, por më pas hidhini akull dhe vëreni në frigorifer.
Historia e çajit
Çaji e ka origjinën nga Kina. Është zbuluar gjatë Dinastisë Shang viti 1500-1046 para e.r. ku përdorej si pije mjekësore. Pirja e çajit u bë e përhapur në Britaninë e shekullit XVI. Britanikët vendosën ta fusnin çajin edhe në kultivimin indian për të konkurruar monopolin e çajit kinez. Çaji ka një shumëllojshmëri efektesh pozitive për shëndetin dhe bashkë me kafenë është një nga pijet më të konsumuara në botë./gsh/kohaislame.com

World Buletin / News Desk Veronika Cools, një belge 25-vjeçare e konvertuar në Islam, ka ndihmuar më shumë…

Hafiz Sabri Koçi për misionarët e huaj që duan tu ndërrojnë shqiptarëve fenë Islame. Çfarë…

Zëdhënësi i Departamentit Amerikan të Mbrojtjes, Mark Wright, duke konfirmuar shkeljen e hapësirës ajrore turke…

Pyetja: Selam alejkum. A është i lejuar planifikimi familjar? Përgjigjja: Falënderimet i takojnë Allahut,…